Plica Mediopatellaris

Plica mediopatellaris to łacińskie określenie fałdu błony maziowej w przyśrodkowym przedziale kolana (ang. plica syndrom). Struktura ta nie stanowi co prawda choroby samej w sobie jednak może być przyczyną uporczywych dolegliwości bólowych stawu kolanowego.

Fałd błony maziowej w przedziale przyśrodkowym jest pozostałością z życia płodowego człowieka, kiedy to przegrody wewnątrz stawu tworzą trzy osobne przedziały / jamy. W trakcie rozwoju przegrody zanikają a ich brzegi mogą tworzyć fałdy na ścianie stawu zwane potocznie plikami. Plica mediopatellaris zlokalizowana jest po stronie przyśrodkowej rzepki i może wsuwać się pomiędzy rzepkę a kość udową.

Nie jest znany dokładny odsetek osób które plikę posiadają, jednak ocenia się, że ponad połowa ludzi zgłaszająca się do ortopedy ma dolegliwości w przedniej części stawu kolanowego, w u większości z nich stwierdza się obecność pliki. Zdecydowanie najczęściej plika jest powodem bólu kolan u nastolatek.

Plica Mediopatellaris – objawy

Dolegliwości bólowe występują w momencie podrażnienia pliki, jej przerostu i wywołania stawu zapalnego. Ocieranie o kość udową lub przygniatanie rzepką raz podrażnionej i przerośniętej pliki powoduje nasilenie stanu zapalnego co zamyka błędne koło choroby. Ból po wewnętrznej stronie kolana oraz uczucia pełności kolana lub nawet epizody blokowania się kolana, wywołane mogą być przez bezpośrednie uderzenie w okolicę przyśrodkową rzepki, bądź też upadek na kolano. Długotrwałe zgięcie kolan w pozycji siedzącej, chodzenie po schodach, długie spacery, biegi bądź jazda na rowerze również mogą spowodować podrażnienie pliki. Dzieje się tak z powodu niedostatecznej funkcji mięśniowej, słabego napięcia mięśnia czworogłowego oraz przykurczy mięśni zginaczy. Wszystko to powoduje dysfunkcję stawu rzepkowo-udowego, a następnie stan zapalny błony maziowej. Innym powodem podrażnienia pliki jest obecność odrębnej patologii stawu kolanowego, (np. uszkodzenie łąkotki) która również powoduje wystąpienie stanu zapalnego.

Plica Mediopatellaris – leczenie

Dla postawienia właściwej diagnozy konieczne jest zebranie dokładnego wywiadu od pacjenta oraz szczegółowe badanie kliniczne. Nawet jeśli badamy palpacyjnie bolesną plikę, konieczne jest wykluczenie innych patologii stawu, takich jak uszkodzenie łąkotki czy osteochondritis dissecans. Podobnie jest z badaniami dodatkowymi, które głównie wykluczają możliwość istnienia innej lub dodatkowej patologii. Należy zawsze wykonać zdjęcia RTG obu kolan w projekcji AP, boczne oraz w projekcji Marchanta, co pozwoli wykluczyć istnienie zwyrodnień w przedziale przyśrodkowym, osteochondritis dissecans czy patologii stawu rzepkowo-udowego. W rozpoznaniu pliki praktycznie bezużytecznym jest badanie USG (z wyjątkiem przypadków kiedy jest duży wysiłek w stawie), chociaż jest przydatne przy wykluczeniu uszkodzeń łąkotki.

Jedynym badaniem, w którym można uwidocznić plikę jest badanie rezonansem magnetycznym. Najdokładniej pokazuje też ono budowę innych struktur.

Po ustaleniu ostatecznego rozpoznania, leczenie pliki rozpoczyna się od odpowiedniego postępowania rehabilitacyjnego połączonego z leczeniem farmakologicznym przeciwzapalnym i przeciwobrzękowym oraz fizykoterapią (jonoforeza, fonoforeza, krioterapia). W tym czasie nienależy oczywiście wykonywać niczego co wywoływałoby dolegliwości. Ograniczamy więc do minimum chodzenie po schodach, przysiady i bieganie. Takie postępowanie daje ustąpienie dolegliwości u większości chorych w ciągu 6-8 tygodni intensywnych ćwiczeń.

U pozostałych osób leczenie trwa nieco dłużej, lub ból nie ustępuje wcale. Jeśli dolegliwości ustępują pacjent powinien być świadomy, że poznane ćwiczenie należy wykonywać systematycznie w celu utrzymania stanu bezobjawowego. W przeciwnym przypadku rozważyć należy konieczność usunięcia chirurgicznego zmienionego zapalnie fałdu błony maziowej. Operację przeprowadza się artroskopowo (przez dwie małe dziurki w kolanie pod kontrolą kamery). Po uzyskaniu stanu bezbólowego możliwy jest stopniowy powrót do sportu.