Przyczyny chrapania u dziecka

Chrapanie to dźwięk powodowany przez wibracje w górnych drogach oddechowych układu oddechowego z powodu utrudnionego ruchu powietrza podczas snu. Na głośność ma wpływ ilość przepływającego powietrza i szybkość wibracji tkanki gardła. Codzienne lub bardzo częste chrapanie (3-5 razy w tygodniu) może dotyczyć do 8% dzieci i jest najbardziej powszechne wśród najmłodszych będących w wieku przedszkolnym. W wielu przypadkach, towarzyszy ono głębszym fazom snu i nie jest związane z żadnymi istotnymi schorzeniami (tzw. chrapanie pierwotne). Jednak, kiedy utrzymuje się, a dziecko ma trudności ze snem, warto skonsultować z lekarzem czy nie jest ono związane z poważniejszymi problemami.

Wśród najczęstszych przyczyn chrapania u dzieci wymienia się:

• Nieprawidłowości w budowie migdałków – powiększone migdałki podniebne lub przerost migdała gardłowego (tzw. trzeci migdał), są główną przyczyną chrapania u dzieci i silnym wskaźnikiem potencjalnego obturacyjnego bezdechu sennego. Nabrzmiałe gruczoły blokują drogi oddechowe, utrudniając dziecku swobodne oddychanie przez całą noc;
• Infekcje dróg oddechowych – zatkany nos, zmusza dziecko do oddychania przez usta, co może prowadzić do chrapania;
• Wiotkość krtani – przy oddychaniu pojawia się świst, charczenie, a także trudności z oddychaniem. Problem dotyczący głównie noworodków i niemowlaków, w większości przypadków nie jest poważnym stanem i mija samoistnie do czasu, gdy dziecko osiągnie wiek 18-20 miesięcy. Niewielki odsetek dzieci, cierpiących na omawianą dolegliwość, zmaga się z oddychaniem, jedzeniem i przybieraniem na wadze i wymaga dalszej diagnozy i pomocy lekarskiej;
• Alergie – z uwagi na obrzęk błony śluzowej nosa i gardła, przepływ powietrza jest utrudniony;
• Skrzywiona przegroda nosowa – drogi oddechowe obu nozdrzy są przesunięte, co utrudnia oddychanie przez nos, ponieważ przejście jednego nozdrza jest mniejsze od drugiego, zmniejszając przepływ powietrza i powodując trudności w oddychaniu. Problem przeważnie pojawia się u dzieci starszych podczas intensywnego wzrostu;
• Wśród rzadziej występujących przyczyn chrapania u dzieci wymienia się: otyłość, polipy w nosie, bierne palenie i nadużywanie leków do nosa.

Chrapanie u dziecka może być związane również z obturacyjnym bezdechem sennym, w którym ruchy oddechowe mięśni klatki piersiowej i brzucha są zachowane, dziecko próbuje oddychać, jednak blokada dróg oddechowych nie pozwala na nabranie powietrza do płuc. Ten stan może powodować okresy zmniejszonego przepływu powietrza lub przerwy w oddychaniu, które mogą trwać kilka sekund lub nawet minutę. Ponadto może to przyczynić się do spadku tlenu. Następnie mózg zostaje zaalarmowany i sygnalizuje ciału, by podjęło wysiłek, aby ponownie zacząć oddychać. Ten wysiłek powoduje, że dziecko sapie lub prycha, budzi się i zaczyna oddychać ponownie. Z powodu tych powtarzających się pobudzeń do oddychania, dziecko może nie mieć wystarczająco wysokiej jakości snu i prawdopodobnie będzie senne lub przemęczone w ciągu dnia. Niezdiagnozowany i nieleczony bezdech senny może przyczyniać się do problemów behawioralnych, w tym trudności w szkole. Po nocy słabego snu dzieci są również bardziej podatne na nadpobudliwość (ADHD) i mają trudności z koncentracją. Bezdech może być również związany z opóźnionym wzrostem i problemami sercowo-naczyniowymi. Dobrą wiadomością jest to, że badania wykazały, że problemy z sercem i płucami oraz trudności w nauce związane z chrapaniem dziecka lub obturacyjnym bezdechem sennym są odwracalne.

1. Na co zwrócić uwagę w nocy:
   • Dziecko regularnie chrapie (3 lub więcej nocy w tygodniu);
   • Oddech jest przerywany przez sapnięcia, prychnięcia lub przerwy dłuższe niż 10 sekund;
   • Przerwy w oddychaniu często wybudzają je ze snu;
   • Chrapaniu towarzyszy intensywne pocenie się;
   • Dziecko ma niespokojny sen, wierci się lub śpi w nietypowych pozycjach (przede wszystkim z odchyloną głową);
   • Moczenie nocne;
2. Na co zwracać uwagę w ciągu dnia:
   • Senność lub problemy z obudzeniem się;
   • Problemy z nauką;
   • Rozdrażnienie lub agresywność;
   • Bóle głowy w ciągu dnia, w szczególności rano;
   • Mowa nosowa i oddychanie głównie przez usta.

W zależności od przyczyny chrapania dziecka, pediatra może zalecić jedno lub więcej z następujących rozwiązań:

• Wizytę laryngologiczną, pozwalającą wyeliminować przerost migdałków;
• Niektórym dzieciom, które chrapią w wyniku niedrożności nosa, w tym alergii, lekarz może zalecić przyjmowanie leków. Mogą to być sterydy do nosa, leki przeciwhistaminowe, jak również preparaty do nosa z wodą morską;
• Przyjmowanie odpowiedniej pozycji podczas snu poprzez delikatne, nie za wysokie podniesienie głowy dziecka;
• Usunięcie z otoczenia dziecka potencjalnych wyzwalaczy alergenów, np. zwierząt czy pierzastych poduszek i kołder;
• Skierowanie do specjalisty od snu i/lub przeprowadzenie ewentualnego nocnego badania snu w celu ustalenia czy dziecko cierpi na obturacyjny bezdech senny. Za pomocą badania polisomnograficznego mierzona jest aktywność mózgu, ruchy oczu, tętno, ciśnienie krwi, poziomy tlenu, ruchy powietrza i ruchy klatki piersiowej. Po stwierdzeniu, że dziecko ma bezdech senny, następnym krokiem jest zidentyfikowanie przyczyny tego stanu i dopasowanie metody leczenia;
• Zmiany stylu życia: spanie w wywietrzonym pomieszczeniu, w przypadku dzieci otyłych redukcja masy ciała i ćwiczenia, unikanie przebywania wśród palaczy;
• „Czujne czekanie” – w niektórych przypadkach, chrapanie może minąć samoistnie, zwłaszcza u starszych dzieci. Dzieje się tak, ponieważ migdałki u dzieci powiększają się do 7 roku życia, a następnie powoli zmniejszają się.

W razie dalszych pytań lub wątpliwości dotyczących chrapania Twojego dziecka lub innych nawyków związanych ze snem, zapraszamy do kontaktu z naszą Kliniką i skorzystania z pomocy naszego laryngologa dziecięcego. Dowiedz się, kiedy chrapanie jest poważnym problemem!