Jak wyglądają testy alergiczne? Jak przygotować do nich dziecko?

Alergie są częstą dolegliwością spotykaną u dzieci i niemowląt. Pierwsze symptomy widoczne są przeważnie na skórze (atopowe zapalenie skóry), a także dotyczą układu pokarmowego (Źródło: forumpediatrii.pl). W wielu przypadkach rodzice samodzielnie nie są w stanie jednoznacznie stwierdzić, co jest czynnikiem wywołującym uczulenie. Pomocne w diagnostyce mogą okazać się testy alergiczne. Chociaż są one bezpieczne, mogą wzbudzać strach nie tylko u najmłodszych. Także niektórzy rodzice mają przykre wspomnienia z własnego dzieciństwa, jednak badania ewoluowały i nie są obecnie bolesne.

Najczęściej wykonywanym testem alergicznym jest tzw. test skórny, który może być przeprowadzony na dwa sposoby.

• Pierwszy, test śródskórny, w którym przy użyciu igły wstrzykuje się niewielką ilość alergenu do skóry.
• Drugi, test przezskórny, przeprowadza się przez upuszczenie na skórę rozcieńczonej kropli substancji alergizującej, a następnie zarysowanie obszaru przy użyciu niewielkiego instrumentu podobnego do małej plastikowej wykałaczki.

Badanie przeprowadza się na czystej skórze ramienia – u starszych dzieci i na górnej części pleców – u młodszych dzieci. Powyższe stosuje się do wykrycia uczuleń na alergeny wziewne, w przypadku alergii pokarmowych badanie wykazuje mniejszą skuteczność. Test obejmuje zazwyczaj około 20 alergenów, indywidualnie dobranych przez alergologa, bazującego na zebranych informacjach nt. objawów, podejrzeń rodziców i historii chorób alergicznych w rodzinie uczulonego dziecka. Aby zminimalizować liczbę nakłuć, lekarz może zaproponować tzw. panele tematyczne, polegające na łączeniu alergenów w grupy tematyczne. Jeśli uwidoczni się rekcja na daną grupę, wówczas wykonuje się bardziej szczegółowe testy z podziałem na poszczególne alergeny.

Po zastosowaniu rozcieńczonych alergenów podczas testów skórnych pacjenci zazwyczaj muszą siedzieć i czekać około 15-20 minut, zanim wystąpią ewentualne reakcje alergiczne. Typowe reakcje są łagodne i powodują niewielki, swędzący obrzęk, przypominający ukąszenie komara. Alergolog dokonuje przeglądu reakcji i określa, czy potrzebne są dodatkowe badania. Następnie tłumaczy, w jaki sposób leczenie i zmiana codziennych nawyków mogą zmniejszyć lub wyeliminować reakcje uczuleniowe, a także omawia sposoby uniknięcia alergenów i ewentualnie przypisuje leki.

Alternatywą dla powyższego jest badanie krwi, za pomocą którego można zdiagnozować wiele alergenów, od sierści zwierząt domowych po alergie pokarmowe. Pobrana próbka krwi, jest wysyłana do laboratorium w celu określenia, czy poziomy IgE (Badanie stężenia białka – immunoglobuliny klasy E, które u dzieci z alergią jest wyższe niż u osób zdrowych) sugerują alergię. Zwykle ten sposób badania wykorzystuje się u dzieci do trzeciego roku życia, ponieważ nie byłyby one w stanie pozostać w bezruchu podczas skórnych testów alergicznych. Zaletą tego badania jest, że może być ono wykonywane u pacjentów będących na lekach przeciwhistaminowych, jednak jest ono mniej dokładne podczas diagnozowania alergii niż test skórny.

Rozpoznanie alergii pokarmowych, zwłaszcza u dzieci, odbywa się za pomocą tzw. diety eliminacyjnej, w której usuwa się z diety dziecka, pokarmy, które podejrzewa się o wywoływanie alergii, aby dowiedzieć się, czy to one są przyczyną uczulenia. Przy tym podejściu, należy upewnić się, że dziecku dostarczane są wszystkie, niezbędne składniki odżywcze, warto być pod bieżącą opieką alergologa, który w razie silnej reakcji alergicznej przepisze leki minimalizujące objawy.

Prawie każdy test alergiczny wymaga, w porozumieniu z lekarzem, zaprzestania na tydzień przed badaniem stosowania leków przeciwhistaminowych i przeciwalergicznych, ponieważ mogą zaburzyć reakcje alergiczne, a tym samym uniemożliwić postawienie prawidłowej diagnozy i dobór właściwych metod leczenia. Testy należy przełożyć, jeśli w dniu badania nasiliły się symptomy alergii lub wystąpiły zmiany i choroby skórne.

Warto porozmawiać z dzieckiem przed badaniem. Podczas rozmowy należy spokojnie i dokładnie wyjaśnić, co wydarzy się podczas testu alergicznego, a także w jakim celu jest on wykonywany. Przebieg rozmowy powinien być dostosowany do wieku badanego. Jeśli dziecko boi się wizyt u lekarza i skarży się na ból podczas szczepień czy pobierania krwi, aby nie straciło do nas zaufania, nie należy zapewniać go, że test będzie całkowicie bezbolesny. Lepiej wspólnie pomyśleć, co można zrobić, żeby bolało mniej, a także w jaki sposób ma komunikować nam i personelowi o swoich odczuciach.

Jeśli dziecko jest ciekawe, jak będzie się czuło podczas testu skórnego, można użyć plastikowej wykałaczki do delikatnego nacisku na skórę. Należy zapewnić dziecko, że test nie spowoduje krwawienia, chociaż może czuć swędzenie i dyskomfort, jeśli jest uczulone na materiały testowe. A także, że do testu zostanie użyta tylko niewielka ilość uczulającej je substancji, tym samym nic złego się nie wydarzy z tego powodu – objawy szybko miną. U najmłodszych, warto skorzystać z bajko- i filmoterapii, a także poprzez zabawę oswoić lęk, na przykład przez przeprowadzenie testu alergicznego u pluszaka czy lalki. Aby odwrócić uwagę dziecka od badania i przyspieszyć upływ czasu, zaleca się zabranie zabawki, książki lub tabletu.

Alergiczne testy skórne pozwalają w prosty i szybki sposób zdiagnozować alergię i rozpocząć właściwe leczenie. Odpowiednio dobrane metody kuracji, świadomość alergenów i próba ich eliminacji, a także odpowiednia edukacja zarówno otoczenia, jak i dziecka o samej alergii i występujących reakcjach po kontakcie z alergenem, złagodzą uciążliwe skutki alergii. Nasi pracownicy, codziennie pracujący z dziećmi, dzięki zdobytemu doświadczeniu wiedzą w jaki sposób przeprowadzić badanie, aby było nie tylko bezbolesne, ale także wzbudzało jak najmniejszy dyskomfort u dziecka.

Przeczytaj także o przyczynach krwawienia z nosa u dziecka.