Zapalenie krtani - przyczyny, objawy, leczenie

Krtań jest częścią układu oddechowego i znajduje się pomiędzy gardłem a tchawicą. Jej podstawową funkcją jest produkcja dźwięku (fonacja) oraz ochrona dolnych dróg oddechowych przed przedostawaniem się ciał obcych, poprzez gwałtowne domykanie się. Krtań jest również niezbędna do połykania lub kaszlu.
 
Stan zapalny tego odcinka dróg oddechowych nazywany jest zapaleniem krtani. Powoduje on obrzęk i może prowadzić do zmian głosu, takich jak jego utrata lub chrypka. Dotyka on obu płci, w każdym wieku i jest prawdopodobnie najczęstszym zaburzeniem wpływającym na krtań i głos. Zazwyczaj występuje podczas epidemii sezonowych infekcji wirusowych, tj. późną jesienią, zimą lub wczesną wiosną. Zapalenie krtani może być krótkotrwałe (ostre) lub długotrwałe (przewlekłe). Większość przypadków tego schorzenia wywoływana jest przez czasową infekcję wirusową.
 
U osób dorosłych nie jest ono groźne. Inaczej jest u małych dzieci, o czym w dalszej części artykułu. Ostre zapalenie krtani zwykle pojawia się szybko, a symptomy ustępują samoistnie w ciągu od 7 do 14 dni. W przeciwieństwie do powyższego, stan przewlekły rozwija się wolniej i utrzymuje się ponad 3 tygodnie.

Jakie są objawy zapalenia krtani?

Zapalenie krtani u dorosłych i dzieci jest często związane z innymi infekcjami górnych dróg oddechowych, takimi jak przeziębienie, grypa lub zapalenie oskrzeli. Objawy obejmują:
  • Chrypkę;
  • Problemy z mówieniem lub utratę głosu;
  • Ból gardła;
  • Ból okolicy krtani podczas mówienia lub połykania;
  • Suchość w gardle;
  • Suchy, nieustępujący kaszel;
  • Uczucie przeszkody tzw. „guli” w gardle;
  • Niską gorączkę;
  • Obrzęk węzłów chłonnych w szyi;
  • Zmęczenie.
Symptomy te pojawiają się nagle i często nasilają się w ciągu kolejnych 2 – 3 dni. W niektórych przypadkach ostre zapalenie krtani, spowodowane infekcją, może rozprzestrzenić się na inne części dróg oddechowych. Opisywana choroba – zapalenie krtani – może być bardzo groźna u dzieci, a takze noworodków. Może ona bardzo zmniejszyć i tak już małe drogi oddechowe i prowadzić do problemów z oddychaniem. Głównymi objawami są „szczekający kaszel” (tzw. świst krtaniowy), chrypka i nagła duszność, dlatego też w przypadku pojawienia się powyższych dolegliwości konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarska.

Jakie są przyczyny zapalenie krtani?

Ostre i przewlekłe formy zapalenia krtani zazwyczaj wynikają z różnych czynników. Najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia krtani są wirusowe, rzadziej bakteryjne, infekcje górnych dróg oddechowych, a także nadużywanie głosu. Również u małych dzieci przyczyną omawianej dolegliwości są najczęściej infekcje wirusowe, niekiedy schorzenie ma podłoże alergiczne.
 
Przewlekłe zapalenie krtani u dorosłych zazwyczaj spowodowane jest:
  • Nadużywaniem głosu – nadmierne używanie głosu jest powszechne w niektórych zawodach, na przykład w nauczaniu. Śpiewanie lub krzyczenie może spowodować obrzęk strun głosowych i zapalenie krtani;
  • Polipami fałdów głosowych;
  • Paleniem;
  • Zgagą (refluksem żołądkowo-przełykowym);
  • Starzeniem się – w miarę starzenia się, struny głosowe mogą tracić napięcie;
  • Alergiami;
  • Zaburzeniami równowagi elektrolitowej – czasami może to powodować osłabienie mięśni, zwłaszcza w przypadku niskiego poziomu potasu;
  • Zaburzeniami endokrynologicznymi – szczególnie niedoczynnością tarczycy;
  • Stałą ekspozycją na pył lub inne czynniki drażniące w powietrzu;
  • Oddychaniem przez usta;
  • Nadużywaniem alkoholu;
  • Stosowaniem wziewnych leków steroidowych, takich jak inhalatory do astmy;
  • Zmianami przednowotworowymi.
Szacuje się, że u do 21 procent ludzi, w pewnym momencie ich życia, rozwinie się przewlekłe zapalenie krtani. 

Jak leczyć zapalenie krtani?

Zapalenie krtani u dorosłych na ogół nie jest poważnym stanem i często ustępuje bez leczenia. Kuracja zwykle polega na odpowiednim odpoczynku i nawadnianiu. Ponieważ najczęściej ostre zapalenie krtani jest wirusowe, zwykle nie zaleca się przyjmowania antybiotyków. Natomiast, mogą one zostać przepisane przez lekarza w przypadkach, gdy zapalenie zostało spowodowane przez zakażenie bakteryjne. Przy omawianej dolegliwości najważniejszy jest odpoczynek, który oznacza ograniczenie korzystania z krtani: należy unikać śpiewania i mówienia, niewskazany jest nawet szept. Jednak gdy nie ma poprawy po 2 tygodniach, występuje kaszel z krwią, gorączka powyżej 39° C lub problemy z oddychaniem, należy zasięgnąć porady lekarskiej. Zastanawiasz się co na zapalenie krtani sprawdzi się najlepiej?
 
Leczenie zapalenia krtani nastepuje poprzez całkowity odpoczynek głosowy, inhalacje parowe i unikanie substancji drażniących, takich jak dym papierosowy i alkohol. Należy pamiętać, że leczenie nie zadziała, dopóki nie zostanie usunięta podstawowa przyczyna. Przykładowo, jeśli zapalenie jest spowodowane chorobą refluksową, terapia antyrefluksowa może również leczyć objawy zapalenia krtani. Niekiedy kuracja może wymagać zmiany stylu życia. Na przykład, jeśli śpiew jest uważany za przyczynę zapalenia, pacjent może być zmuszony do zmiany metody śpiewu. Osoba może potrzebować zabiegu chirurgicznego w przypadkach, gdy struny głosowe zostały poważnie uszkodzone np. w wyniku wzrostu polipa. Choć ostre zapaleni krtani u dorosłych przeważnie nie jest groźne, może być bardzo poważne w przypadku dzieci.

Zapalenie krtani u dziecka wymaga konsultacji lekrskiej, gdy:

  • Ma problemy z oddychaniem lub podczas wdechu wydobywa się głośny, wysoki odgłos oddechu (świst);
  • Ma gorączkę powyżej 39,4° C;
  • Ma problemy z połykaniem lub ślini się bardziej niż zwykle.
Powyższe objawy mogą wskazywać na krup, czyli ostre podgłośniowe zapalenie krtani. Choroba ta może być zwykle leczona w domu, jednak przy ciężkim przebiegu zalecana jest pomoc medyczna. Przywoływane symptomy mogą również świadczyć o, wywoływanym przez bakterie, zapaleniu nagłośni. Wskutek zakażenia, dochodzi do znacznego obrzęku, który może zablokować wlot do krtani i powodować duszenie się dziecka. Ta dość rzadka choroba, rozwija się błyskawicznie i zagraża życiu, dlatego też ważna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem. Poznaj także inne choroby krtani oraz sposoby ich leczenia.