Migdałki - co należy o nich wiedzieć?

W obrębie górnych dróg oddecho­wych i pokarmowych wyróżniamy kilka skupisk. Istnieją ich cztery ro­dzaje, które razem nazywane są pierścieniem gardłowym Waldey­era, ponieważ tworzą okrąg wokół otworu gardła z ust i nosa. Posia­damy migdałki podniebienne, które są symetrycznie rozmieszczone po obu stronach gardła środkowego – można je zobaczyć, gdy otwieramy usta. Mamy migdałek gardłowy, tzw. trzeci migdałek, znajdujący się w nosowej części gardła. Wyróż­niamy także migdałki trąbkowe, zlokalizowane symetrycznie w oko­licach ujść gardłowych trąbki słu­chowej, oraz migdałek językowy, który znajduje się na nasadzie języ­ka. W skład pierścienia Waldeyera wchodzą również pasma boczne na bocznych ścianach gardła i grud­ki chłonne – są to drobne skupiska tkanki chłonnej na tylnej ścianie gardła – wymienia dr n. med. Pa­weł Szwedowicz, otolaryngolog.

Migdałki stoją na pierwszej linii frontu w walce z wirusami czy bak­teriami. Gdy próbują zwalczać in­fekcje, powiększają się. Ich rola jest szczególnie ważna u dzieci. Jednak zdarzają się sytuacje, w których należy je usunąć. Powiększone mi­gdałki mogą powodować trudności w oddychaniu lub połykaniu. Dzieci oddychają przez usta, mogą chra­pać, a nawet mieć bezdech senny. Wskazaniem do usunięcia mi­gdałków jest fakt, że one same mogą przyczyniać się do nawra­cających infekcji dróg oddecho­wych oraz stanów zapalnych, np. gardła.

Migdałki to nie tylko miej­sce, gdzie dochodzi do zwalczania zakażenia. Mogą one bowiem zo­stać skolonizowane przez bakterie, a to stanowi źródło nawracają­cych i częstych stanów zapalnych. Wynika to głównie ze specyficznej budowy migdałków. Przykłado­wo w migdałkach podniebiennych znajdują się głębokie krypty, przez co zwiększa się powierzchnia błony śluzowej, gdzie dochodzi do kon­taktu między antygenami drobno­ustrojów a komórkami układu od­pornościowego – tłumaczy doktor Szwedowicz.

Drugim wskazaniem do usunię­cia migdałków jest ich przerost, który może powodować pogorsze­nie drożności dróg oddechowych. Znajdują się one w miejscu, gdzie krzyżują się drogi układu oddecho­wego i pokarmowego. Trzecią grupą przyczyn, dla których usuwa się mi­gdałki, są zmiany nowotworowe – dodaje doktor.

Migdałki nie pełnią także swojej funkcji przez całe nasze życie. Gdy dziecko dorasta, organizm roz­wija inne metody walki z drobno­ustrojami.

Wraz z wiekiem czynność poszcze­gólnych migdałków ulega stopnio­wemu «wygaszaniu», dlatego ich wycięcie nie wpływa na kształto­wanie mechanizmów odpornościo­wych. W pierwszych dwóch latach życia najważniejszym migdałkiem jest migdałek gardłowy. Po ukoń­czeniu drugiego roku życia jego funkcje przejmują migdałki podnie­bienne, a on sam zaczyna zanikać. Jeżeli jednak do tego nie dojdzie, często staje się on przyczyną sta­nów zapalnych gardła, zatok przy­nosowych czy ucha środkowego. W tym przypadku bez żadnych konsekwencji dla układu immuno­logicznego można usunąć migdałek gardłowy. Sam zabieg nie osłabia układu odpornościowego – wręcz przeciwnie, może zmniejszyć częstość występowania chorób u dzieci – podsumowuje dr n. med. Paweł Szwedowicz.

Zabieg usunięcia migdałka gardło­wego przeprowadzany jest metodą klasyczną lub endoskopową, a pa­cjentowi podawane jest znieczule­nie ogólne.

W przypadku zabiegu adenotomii endoskopowej chirurg wprowadza przez jamę nosową endoskop za­kończony kamerą. Wyświetla ona w czasie rzeczywistym operowane miejsce. Dzięki temu cała procedu­ra wykonywana jest pod kontrolą wzroku, co pozwala na precyzyjne usunięcie migdałka gardłowego bez uszkodzenia okolicznych struk­tur. Zaletą metody endoskopowej jest to, że możemy precyzyjnie zamknąć naczynia krwionośne, które są źródłem krwawień poope­racyjnych – w ten sposób minima­lizujemy ryzyko wystąpienia naj­częstszego powikłania usunięcia migdałków – tłumaczy doktor.

Adenotomia endoskopowa prze­prowadzana jest w warunkach oddziału chirurgii jednego dnia, co pozwala małemu pacjentowi (dziecku) w tym samym dniu po zabiegu wrócić do domu.

Zabieg usunięcia migdałka gar­dłowego jest bezpieczny, ponieważ to jedna z najczęstszych procedur wykonywanych w laryngologii dziecięcej – podsumowuje doktor.

Przeciwwskazaniami do przepro­wadzenia zabiegu adenotomii są m.in. ostra infekcja dróg oddecho­wych, zaburzenia krzepnięcia czy wady anatomiczne, jak rozszczep podniebienia.

Zawsze należy wziąć pod uwa­gę kwestie indywidualne. Jeżeli dziecko cierpi na bezdech senny i dochodzi do niedotlenienia orga­nizmu, a dodatkowo ma rozszcze­pienie podniebienia, można wyko­nać zabieg częściowego usunięcia migdałka. Dzięki temu poprawia­my drożność dróg oddechowych, a z drugiej strony nie doprowadza­my do niewydolności podniebie­nia. Pacjenci z tym schorzeniem mają problem z przyjmowaniem płynów, który przedostaje się do jamy nosowej, a to z kolei może doprowadzać do powracających stanów zapalnych – wyjaśnia dr Szwedowicz.

Dla dziecka jest to z pewno­ścią najlepsze lekarstwo… 😊 Laryngolodzy zalecają ich spożycie kilka razy dzien­nie, ponieważ obkurczają naczynia krwionośnie, a to przyczynia się do zmniejsze­nia bólu, ryzyka krwawienia pooperacyjnego i obrzęku tkanek miękkich gardła po zabiegu.