30 listopada 2018
30 listopada 2018
Był rok 1998. Na warszawskim Żoliborzu powstała pierwsza w Polsce prywatna klinika ortopedii i medycyny sportowej – Carolina Medical Center. Dziś to jeden z najnowocześniejszych ośrodków w Europie pod względem standardów i innowacyjności oferowanych usług, dysponujący czterema salami operacyjnymi z najnowszym technologicznie sprzętem medycznym.
Z okazji dwudziestolecia powstania naszej kliniki postanowiliśmy przyjrzeć się postępom, jakie w tym czasie dokonały się w ortopedii. Był to czas bardzo istotnych zmian, dzięki którym możemy leczyć pacjentów skuteczniej, szybciej, mniej inwazyjnie.
Rozwój technologii zrewolucjonizował medycynę. Bo któż dwadzieścia lat temu przypuszczał,że pacjenci z wszczepionymi protezami stawu biodrowego będą mogli uprawiać sport, skomplikowane operacje stawów będą wykonywane „przez dziurkę od klucza”, a implanty przygotowywane będą na indywidualne potrzeby pacjentów? Zapraszamy na przegląd największych osiągnięć światowej ortopedii ostatnich dwudziestu lat.
Zdecydowanym numerem jeden wśród osiągnięć ostatnich dwudziestu lat jest upowszechnienie technik małoinwazyjnych (w tym artroskopii) – zarówno jeśli chodzi o technologię i wykorzystywany sprzęt, jak i o biegłość w posługiwaniu się nimi przez chirurgów.
Artroskop pozwala na naprawienie uszkodzonych struktur stawu bez konieczności jego otwierania i tradycyjnego cięcia powłok. Dzięki temu pacjent szybciej wraca do aktywności a, w przeciwieństwie do klasycznej, „otwartej” operacji, blizny są niewielkie. Co prawda historia artroskopii sięga połowy XX wieku, to jednak na popularyzację tej metody operacyjnej trzeba było długo poczekać.
Dopiero kilkanaście lat temu artroskopia stała się w Polsce powszechna. Pamiętam, jak niektórzy koledzy po fachu, dziś profesorowie, zarzekali się, że nie będą się jej uczyli. Twierdzili, że to technika, której oni nie dożyją, ewentualnie stanie się popularna, gdy oni będą już na emeryturze – wspomina dr Łukasz Luboiński, specjalista ortopedii i traumatologii, ordynator Carolina Medical Center.
Artroskopia ciągle dynamicznie się rozwija i trudno wyobrazić sobie bez niej nowoczesną ortopedię. Tylko w przeciągu ostatniego roku w Carolina Medical Center przeprowadzono ponad 500 operacji z wykorzystaniem artroskopu.
Początkowo artroskopowano tylko kolano. Dwadzieścia lat temu mało kto mówił o stosowaniu tej metody w obrębie innych stawów. Co więcej, w Polsce nadal tylko nieliczni ortopedzi wykonują artroskopowe operacje biodra. Są nimi m.in. dr Łukasz Luboiński i dr Michał Drwięga z Carolina Medical Center.
Artroskopia stawu biodrowego to małoinwazyjny sposób oceny i leczenia patologii, szczególnie u młodych, aktywnych osób. Stanowi ważną alternatywę dla zabiegów wykonywanych w sposób tradycyjny, z dużym cięciem skórnym – tłumaczy dr Drwięga.
Ostatnie lata to również postęp w diagnostyce obrazowej – zarówno jeśli chodzi o dostępność badań, jak i o ich jakość. Dwadzieścia lat temu rezonans magnetyczny, będący bardzo dokładną metodą obrazowania głównie tkanek miękkich ludzkiego ciała, również tych położonych głęboko, nie był standardem. Badanie to wykonywało się rzadko, ponieważ w całej Warszawie były zaledwie trzy aparaty do MRI – wspomina dr n. med. Jacek Laskowski, specjalista ortopedii i traumatologii z Carolina Medical Center.
Dziś dostępność tego badania jest znacznie większa – jest ono wręcz podstawą w diagnozowaniu wielu schorzeń ortopedycznych.
Czy wiesz, że…?
W Carolina Medical Center od momentu pojawienia się wiosną 2010 r. aparatu do rezonansu wykonano ponad 24 000 badań!
Ogromny postęp dokonał się także w implantologii. Najnowszej generacji implanty odtwarzają anatomiczne ruchy stawów, a materiały, z jakich są wykonywane, są bardziej wytrzymałe. Ich żywotność, w porównaniu z tymi używanymi dwadzieścia lat temu, wydłużyła się co najmniej dwukrotnie. Dzięki temu protezy stawów można stosować u coraz młodszych osób cierpiących na chorobę zwyrodnieniową.
W leczeniu zwyrodnień stawu biodrowego prawdziwym przełomem okazała się kapoplastyka z wykorzystaniem implantu BHR. Jest to najmniej inwazyjna z dostępnych obecnie metod plastyki stawu biodrowego, a przy tym najbardziej skuteczna, jeśli chodzi o przywrócenie pacjentowi takiej samej sprawności fizycznej, jaką miał przed chorobą. W endoprotezoplastyce biodra metodą BHR zastępowane są jedynie powierzchnie stawowe. To zabieg oszczędzający kość, gdyż w całości zostaje zachowana głowa kości udowej, którą jedynie osłania się tzw. kapą. Po raz pierwszy na świecie metodę tę zastosowano w 1998 roku w Wielkiej Brytanii, a już w 2003 roku przeprowadzono pierwszą taką operację w Carolina Medical Center – mówi dr n. med. Jacek Laskowski.
Specjaliści z naszej kliniki mają również niemały udział w popularyzacji metody leczenia stawu skokowego z zastosowaniem protez. O ile na świecie jest to często wykorzystywana alternatywa dla usztywnień, w Polsce operacje takie wykonuje się rzadko. Pierwsza z wykorzystaniem protezy InBone odbyła się w Carolina Medical Center w 2009 roku. Dr Urszula Zdanowicz, specjalista ortopedii i medycyny sportowej, jako pierwsza w naszym kraju przeprowadziła również operację wszczepienia protez Hintegra (2016 r.) oraz Cadence (2017 r.).
Stosowane dzisiaj protezy stawu skokowego są zaprojektowane tak, aby jeszcze lepiej odtworzyć biomechanikę stawu skokowego, dając większy, bardziej zbliżony do naturalnego zakres ruchomości. Pacjenci mogą nie tylko wykonywać codzienne czynności, ale również uprawiać rekreacyjnie niektóre dyscypliny sportu – tłumaczy dr Zdanowicz.
O wykorzystywaniu modeli i wydruków 3D w ortopedii dwadzieścia lat temu nikt nawet nie myślał – rozwiązania te stosuje się na świecie od kilku lat. Technologia 3D służy głównie do precyzyjnego zaplanowania procesu leczenia (zanim jeszcze pacjent trafi na salę operacyjną) oraz do przygotowania indywidualnych, „szytych na miarę” implantów. Pierwsza taka operacja odbyła się w Carolina Medical Center w 2016 roku. Pacjentką była dziesięcioletnia dziewczynka, której skorygowano deformację przedramienia. Najpierw zaprojektowano narzędzia potrzebne do precyzyjnego przeprowadzenia operacji. Na bazie obrazów z tomografii komputerowej, przy użyciu specjalistycznego oprogramowania, wykonano cyfrowe wizualizacje kości, które zostały wyprodukowane w technologii 3D. Posłużyły one do przygotowania testowych narzędzi i implantów z polimerów, które były dopasowywane na wymiar kości rosnącej dziewczynki. Kiedy już lekarze byli pewni, że zwymiarowane implanty są odpowiednie, inżynierowie wyprodukowali je z tytanu. Tak przygotowana wcześniej operacja przebiegła bardzo sprawnie.
Dzięki ortopedycznym osiągnięciom ostatnich dwudziestu lat dużo więcej wiemy i dużo lepiej potrafimy leczyć schorzenia narządu ruchu. Nadal pozostaje jednak wiele do odkrycia. Jednym z największych wyzwań ortopedii jest szeroko pojęty anty-aging, który pozwoli na pozostanie aktywnym fizycznie sześćdziesięcio-, siedemdziesięciolatkom.
Najbliższe lata to z pewnością dalsze prace nad rozwojem medycyny regeneracyjnej, która pozwoli na pełną kontrolę nad odtwarzaniem struktur w organizmie. Cały czas nie potrafimy bowiem wyhodować
prawdziwej chrząstki. Obecnie pacjentowi pobiera się mały fragment tkanki chrzęstnej z okolicy, w której staw nie jest obciążany w czasie chodzenia. Następnie izoluje się z niego komórki chrzęstne, czyli chondrocyty. Te są namnażane, a później wszczepiane w miejsce ubytku. Metoda ta ma swoje istotne ograniczenia – jest najbardziej efektywna u osób młodych, u których chondrocyty nie uległy jeszcze postępującym z wiekiem zmianom degeneracyjnym. Ponadto liczba chondrocytów możliwych do uzyskania w ten sposób jest dosyć ograniczona.
Pozostaje też wiele do zrobienia w temacie więzadeł. Obecnie w miejsce uszkodzonego więzadła wstawia się przeszczep ze ścięgna pobranego od pacjenta lub inne więzadło. Nie zawsze przebudowują się one tak, jak byśmy chcieli.
Tu ogromna nadzieja w komórkach macierzystych – choć ta metoda leczenia jest nadal w fazie eksperymentu klinicznego, to istnieją udokumentowane przypadki korzystnych efektów terapii. Carolina Medical Center jako pierwsza klinika w Polsce wprowadziła terapie ortopedyczne wykorzystujące autogenne komórki macierzyste, pozyskiwane z tkanki tłuszczowej.
Świadomość tego, jak wiele jest jeszcze do odkrycia, motywuje nas do działania i poszukiwania nowychrozwiązań. Dlatego tak dużą wagę przykładamy do rozwoju naukowego naszej kadry medycznej. W Carolina Medical Center funkcjonuje Dział Nauki, z którego inicjatywy nasi specjaliści uczestniczą w cyklicznych odprawach naukowych oraz prestiżowych konferencjach naukowych zarówno jako słuchacze, jak i wykładowcy. Dział prowadzi 24 projekty badawcze! Medycyna jest dziedziną, która nie stoi w miejscu. Naszym obowiązkiem jest nie tylko podążanie za najnowszą wiedzą, ale również realne wpływanie na obowiązujące standardy medyczne. Chcemy współtworzyć światową ortopedię, a wszystko to, by móc jeszcze lepiej, szybciej, skuteczniej leczyć naszych pacjentów – podsumowuje dr Urszula Zdanowicz, kierownik naukowy Carolina Medical Center.