Rehabilitacja blizny po cesarskim cięciu

12 marca 2021

Według Światowej Organizacji Zdrowia ilość ciąż rozwiązywanych przez cesarskie cięcie, w danym kraju, nie powinna przekraczać 10-15%. W Polsce wynosi ona ponad 40%, co daje nam 4. miejsce w Europie.

Zazwyczaj ciężarne wyobrażają sobie, że blizna po cięciu cesarskim będzie ukryta mało widoczna i ukryta pod bielizną. Nie zawsze ten scenariusz musi się potwierdzić. Często dopiero fizjoterapeuci edukują pacjentki, o tym, że blizna będzie wymagała konkretnych działań z ich strony. Nawet jeśli blizna z zewnątrz jest gładka i praktycznie niewidoczna, nie oznacza, że wewnątrz nie powstały np. zrosty, które będą zaburzały pracę całego organizmu. Dlatego bardzo duże znaczenie w profilaktyce powstawania zrostów ma kompleksowa rehabilitacja obejmująca także terapię trzewną.

Kobietom, które nie posiadają wiedzy medycznej na temat CC na początku będzie trudno połączyć zespoły bólowe narządu ruchu z występowaniem blizny. Ślady pooperacyjne znacząco wpływają na zaburzenie wzorca postawy ciała i chodu a także zmianę napięcia oraz długości spoczynkowej antagonistycznych grup mięśniowych oraz zmianę geometrii i zmniejszenie elastyczności powięzi.

Do najczęstszych problemów narządu ruchu, z którymi zgłaszają się pacjentki po cesarskim cięciu zależą:

bóle podbrzusza, okolicy CC – często ustępują one po zagojeniu się rany i zdjęciu szwów. Jednak mogą one czasem występować nawet pół roku po zabiegu. Jeśli trwają dłużej, pacjentka powinna skonsultować się z lekarzem. Zdarza się, że ból brzucha pojawia się nawet po kilku latach, dzieje się to w przypadkach, gdy blizna była zostawiona sama sobie, a pacjentka w żaden sposób nie prowadziła regularnej mobilizacji blizny. Ból może nie być zlokalizowany w samej bliźnie, ale w całej jamie brzucha,
bóle kręgosłupa – szczególnie L/S (często dyskopatia występuje ok 10 lat po CC, to często jest wspominane w literaturze),
problemy trawienne, zaparcia, niedrożność jelit, a nawet migreny,
bóle miednicy – często powodowane są przez zrosty, czyli sklejone ze sobą tkanki, które ograniczają ruchomość w okolicy miednicy,
drętwienie nóg w nocy,
bóle okolicy nadgarstka.

Jak wygląda rehabilitacja blizny po CC?

Odpowiednio wcześnie podjęta rehabilitacja blizny, odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu późniejszych powikłań. Pracę z blizną powinno się podejmować już we wczesnym okresie po zabiegu. Ważna jest poprawa ukrwienia na brzuchu i w kończynach dolnych, a to sprzyja szybszej regeneracji. Rehabilitacja blizny ma na celu przywrócenie prawidłowej ruchomości blizny oraz oddzielenie jej od otaczających tkanek. Ważne jest aby blizna była w jak największym stopniu elastyczna i ruchoma. Powinna praktycznie stopić się ze skórą, nie wystawać poza jej krawędź, ani nie zapadać się w głąb brzucha.

Faza I	do 7 dni po operacji	Na tym etapie nie wykonuję się żadnej pracy bezpośrednio na bliźnie, nie jest ona wtedy właściwie uformowana, a pod opatrunkiem ukryta jest rana. Możliwy jest drenaż limfatyczny brzucha i kończyn dolnych, przyczynia się to do zmniejszenia obrzęku pooperacyjnego, zapewnia lepsze ukrwienie i przyspiesza gojenie.
Faza II	do 6 – 8 tygodni po operacji	W tej fazie stosuje się techniki rozluźniające mięśnie brzucha, obejmujące obszar w pobliżu blizny. W tym okresie można także stosować Kinesio Taping, czyli naklejanie bezpośrednio na skórę brzucha taśm elastycznych, które pod odpowiednim napięciem odsuwają skórę i tkankę podskórną od powięzi ułatwiając redukcję obrzęku. Taśma zbliża brzegi nowopowstałej blizny do siebie, co zapobiega jej rozciąganiu. Ważne jest w tej fazie wyuczenie pacjentki odpowiednich ruchów i chwytów terapeutycznych, które może wykonywać bez opieki fizjoterapeuty.
Faza III	do 0,5 – 2 lat po operacji	W późnym etapie następuje bezpośrednia praca z blizną, inaczej zwana mobilizacją. Ciecie jest wtedy w pełni wygojone. Istnieje możliwość wprowadzenia masażu głębokiego, który jest bardziej zdecydowaną techniką w zakresie rozluźniania mięśniowo powięziowego, lub innych technik, jak przełamywanie blizny, rolowanie blizny z tkanką podskórną. Okres 2 lat jest uznawany za najlepszy czas na remodeling blizny. W późniejszych latach dalej jest to możliwe, jednak w bardziej ograniczonym zakresie.

Odpowiednio wcześnie podjęta rehabilitacja blizny po CC, odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu późniejszych powikłań. Dzięki regularnej pracy z fizjoterapeutą możemy uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości bólowych i cieszyć się szybkim powrotem do sprawności fizycznej.

Anna Piotrowicz

Fizjoterapeuta

Specjalizuję się w pracy z Pacjentami po operacjach ortopedycznych (w szczególności stawu kolanowego oraz ramiennego) oraz z pacjentami po zabiegach i operacjach jamy brzusznej (takich jak cesarskie cięcie, histerektomia, laparoskopie, laparotomie, usunięcie wyrostka robaczkowego, operacje przepuklin etc.). Zajmuję się rehabilitacją indywidualną dorosłych, w tym stanami pourazowymi i bólowymi stawów obwodowych i kręgosłupa, oraz rehabilitacją dzieci od 14 roku życia.