Przyczyny „barku zamrożonego”
„Bark zamrożony” to zapalenie torebki stawowej stawu ramiennego. Występuje najczęściej (lecz niewyłącznie) u kobiet między 40., a 50. rokiem życia. Przyczyny zapalenia torebki stawowej nie są do końca znane. Wiemy, że „bark zamrożony” częściej występuje u osób z cukrzycą, nieprawidłowościami hormonów tarczycy, a także podwyższonym cholesterolem i schorzeniami serca. Jednakże choroba może w praktyce dotknąć prawie każdego. Niekiedy czynnikiem inicjującym może być niewielki uraz bądź przeciążenie. W innych przypadkach rozwój choroby jest samoistny.
Objawy zapalenia torebki stawowej stawu ramiennego
„Bark zamrożony” przebiega w trzech etapach:
- Etap „zamrażania” trwający od 3 do 6 miesięcy i charakteryzujący się silnymi dolegliwościami bólowymi. Z czasem pojawia się ograniczenie zakresu ruchu stawu.
- Etap „zamrożenia” trwający od 3 do 10 miesięcy i charakteryzujący się stopniowym zmniejszeniem dolegliwości bólowych, lecz utrzymującym się znacznym ograniczeniem ruchomości stawu.
- Etap „rozmrażania” trwający od 6 do 24 miesięcy. Zakres ruchu stawu stopniowo zaczyna wracać do normy.
Diagnostyka „barku zamrożonego”
Historia pojawienia się dolegliwości, wiek pacjenta w połączeniu z ograniczeniem zakresu ruchu w niektórych kierunkach i „krepitacjami” stawu podczas badania klinicznego pozwalają postawić wstępne rozpoznanie. Chorobę zwyrodnieniową łatwo pomylić z tzw. barkiem zamrożonym, dlatego niezbędne jest wykonanie zdjęcia RTG, na którym zmiany zwyrodnieniowe są doskonale widoczne. W przypadku wątpliwości lub planowania leczenia operacyjnego zalecam dodatkowo wykonanie rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej.
Leczenie „barku zamrożonego”
W ponad 80. procentach przypadków choroba ustępuje samoistnie po okresie 12-24 miesięcy i wymaga jedynie leczenia wspomagającego, w którego w skład wchodzą:
- leki przeciwbólowe i przeciwzapalne,
- rehabilitacja – ćwiczenia wzmacniające i delikatne rozciąganie w granicach bólu,
- kortykosteroidowe iniekcje dostawowe – zmniejszają stan zapalny i mogą potencjalnie przyspieszyć ustąpienie schorzenia.
Jeśli dolegliwości nie dają się ograniczyć leczeniem zachowawczym, należy rozważyć artroskopowe uwolnienie torebki stawowej. Jest to leczenie małoinwazyjne (2-3 nacięcie skórne), przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym. U wybranych pacjentów zabieg może znacznie zmniejszyć dolegliwości bólowe i poprawić zakres ruchu. Wiąże się z niewielkim ryzykiem, m.in. nawrotu schorzenia lub infekcji. Operacja trwa około 45 minut.
Kluczowym elementem leczenia jest wdrożenie rehabilitacji już kolejnego dnia po zabiegu. Powrót do aktywności życia codziennego i prowadzenia auta zależny jest od stopnia dolegliwości bólowych i może trwać od 1 do 8 tygodni. Pełny okres powrotu do zdrowia trwa od 4 do 12 miesięcy.
