Uszkodzenie pełnej grubości oraz niektóre uszkodzenia niepełnej grubości ścięgna/ścięgien struktury barku zwanej stożkiem rotatorów (na stożek rotatorów składają się ścięgno mięśnia podłopatkowego, nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego i obłego mniejszego).
Wskazania
Uszkodzenie stożka rotatorów jest to jedną z najczęstszych przyczyn bólu barku u dorosłych w średnim wieku i osób starszych. Stożek może uszkodzić się w wyniku konkretnego urazu np. sportowego, jak również być wynikiem przewlekłych zmian degeneracyjnych ścięgien np. przy wielokrotnym używaniu kończyny do wykonywania czynności nad głową, podczasuprawiania sportu lub w wyniku uszkodzenia ścięgna przez chorobę metaboliczną np.hiperurykemię. Uszkodzenie stożka rotatorów powoduje silny ból, osłabienie barku, może być obecne uczucie trzaskania podczas poruszania barkiem w określonych pozycjach. Może wystąpić sztywność, obrzęk, utrata ruchu i tkliwość przedniej części barku. Zerwanie stożka rotatorów najlepiej widać na obrazowaniu metodą rezonansu magnetycznego. Objawową ulgę można uzyskać, stosując leczenie zachowawcze – odpoczynek, fizjoterapię, leki przeciwbólowe, iniekcje z osocza bogatopłytkowego w ostateczności leków steroidowych. Żadna z tych metod jednak nie spowoduje reinsercji ścięgna – do tego konieczna jest operacja.
Przeciwwskazania
- Masywne, zastarzałe uszkodzenia stożka rotatorów przebiegające z dużą atrofią mięśnia stożka.
- Zaawansowany wiek pacjenta uniemożliwiający sprawną fizjoterapię;
- Zmiany zwyrodnieniowe stawu ramiennego;
- Nałogowi palacze;
- Patologiczne zmiany skórne w miejscu planowanego cięcia;
- Infekcja ogólnoustrojowa;
- Nieuregulowane choroby przewlekłe pacjenta (w tym cukrzyca); zły stan ogólny pacjenta;
Przebieg rekonstrukcji stożka rotatorów
Zabieg przeprowadza się metodą artroskopową. Operacja polegająca na naprawie stożka rotatorów tradycyjnie wykonywano przez duże nacięcie na ramieniu, o długości około 6–10 cm, a następnie oddzielano mięsień nad stożkiem rotatorów. Nowsze, zaawansowane techniki chirurgiczne zostały opracowane w celu zminimalizowania bólu i czasu powrotu do zdrowia. Artroskopowa naprawa stożka rotatorów jest zabiegiem małoinwazyjnym, wykonywanym za pomocą artroskopu poprzez małe nacięcia o długości około 1 cm.
Artroskop to mały przyrząd światłowodowy składający się z małej soczewki, źródła światła i kamery wideo. Narzędzia chirurgiczne stosowane w chirurgii artroskopowej są bardzo małe (tylko 3 lub 4 mm średnicy), ale przy oglądaniu przez artroskop wydają się znacznie większe. Kamera telewizyjna podłączona do artroskopu wyświetla obraz stawu na ekranie, umożliwiając chirurgowi ocenę nie tylko stożka rotatorów ale również innych struktur wewnątrzstawowych. Chirurg może określić rodzaj uszkodzenia, a raczej potwierdzić to co zobaczył w przedoperacyjnym badaniu rezonansem magnetycznym. Następnie z użyciem dedykowanych narzędzi opracowuje kikut ścięgna/ścięgien oraz z użyciem implantów (tzw. kotwic) przytwierdza ścięgna do miejsca ich przyczepu na kości ramiennej. Po zakończeniu procedury, usuwa się narzędzia i zakłada pojedyncze szwy na dojścia artroskopowe. W niektórych przypadkach wymagane jest pozostawienie drenu na kilkanaście godzin, który po zabiegu odprowadza nadmiar krwi z pola operacyjnego.
Rekonwalescencja po zabiegu
Rehabilitacja po rekonstrukcji stożka rotatorów jest długim procesem, najczęściej kilkumiesięcznym. Po zabiegu kończyna jest unieruchomiona w ortezie barku w okresie do 6 tygodni od zabiegu. Po ok. dwóch tygodniach następuje usuniecie szwów. Pacjent może spodziewać się powrotu do normalnego funkcjonowania tzn. do pracy (bez obciążeń/sportu) po ok. 6 tygodniach. Powrót do aktywności wymagających dużych przeciążeń w stawie jest zależny od kolejnych wizyt kontrolnych i postępów w fizjoterapii – zazwyczaj nie jest to wcześniej niż 6 miesięcy.