Stymulatory rdzenia kręgowego składają się z cienkich przewodów (elektrod) i małego, przypominającego rozrusznik serca, akumulatora (generatora). Elektrody umieszcza się między rdzeniem kręgowym a kręgami (przestrzeń zewnątrzoponowa), a generator pod skórą, zwykle w pobliżu pośladków lub brzucha. Stymulacja rdzenia kręgowego może poprawić ogólną jakość życia i snu oraz zmniejszyć lub wyeliminować zapotrzebowanie na leki przeciwbólowe. Zazwyczaj stosuje się ją wraz z innymi metodami leczenia bólu, w tym lekami, ćwiczeniami, fizykoterapią i metodami relaksacyjnymi.
Stymulacja rdzenia kręgowego jest stosowana najczęściej po tym, gdy inne metody leczenia bólu nie przyniosły wystarczającej ulgi. Stymulatory rdzenia kręgowego mogą być stosowane w leczeniu:
- bólu kręgosłupa i kończyn dolnych, zwłaszcza, gdy ból pleców utrzymuje się po operacji, FBSS (zespół nieudanej operacji kręgosłupa)
- zapalenia pajęczynówki (bolesne zapalenie pajęczynówki, cienkiej błony pokrywającej mózg i rdzeń kręgowy)
- bólu związanego z uszkodzeniem nerwów (w wyniku przebiegu ciężkiej neuropatii cukrzycowej, po urazie czy neuropatii związanej z leczeniem onkologicznym, spowodowanej promieniowaniem, zabiegiem chirurgicznym lub chemioterapią)
- bólu związanego z chorobami naczyń obwodowych
- kompleksowego zespołu bólu regionalnego (CRPS)
- bólu serca (dławica piersiowa), gdy jest on niemożliwy do wyleczenia innymi metodami
Leczenie jest dwuetapowe. Pozwala to na ocenę potencjalnych korzyści w fazie testowej i podjęcie decyzji o implantacji docelowego stymulatora.
W pierwszym etapie, kierując się obrazem fluoroskopowym, chirurg ostrożnie wprowadza elektrody do przestrzeni zewnątrzoponowej kręgosłupa. Lokalizacja bólu wpływa na to, w którym miejscu na rdzeniu kręgowym elektrody zostaną umieszczone. Chirurg może poprosić pacjenta o informację zwrotną podczas zabiegu, aby jak najlepiej rozmieścić elektrody. Ta procedura próbna zazwyczaj wymaga tylko jednego niewielkiego nacięcia w dolnej części pleców. W tym okresie generator będzie znajdować się poza ciałem.
Przez około 7-14 dni pacjent będzie miał czas by oceniać, jak dobrze urządzenie zmniejsza ból. Próbę uznaje się za udaną, jeśli poziom bólu zmniejszy się o 50% lub więcej.
W przypadku niepowodzenia przewody można łatwo usunąć w klinice bez uszkodzenia rdzenia kręgowego lub nerwów. W przypadku powodzenia planowana jest operacja wszczepienia urządzenia na stałe.
Podczas drugiego etapu, generator umieszczany jest pod skórą.
Zazwyczaj pacjent wychodzi z kliniki tego samego dnia. Do zdjęcia szwów (10-14 dni po zabiegu) zaleca się ograniczenie aktywności. Po tym czasie wrócić można wrócić do normalnego funkcjonowania. Ulga w bólu, zapewniana przez stymulatory rdzenia kręgowego, pozwala pacjentom robić znacznie więcej niż przed operacją.
Powikłania operacji wszczepienia stymulatora rdzenia kręgowego są bardzo rzadkie, ale żaden zabieg nie jest pozbawiony ryzyka. Niewielki odsetek pacjentów może doświadczyć:
- zakażenia, które może wystąpić w ciągu pierwszych 2-8 tygodni
- krwawienia
- migracji urządzenia (tj. elektrody przesuwają się z pierwotnej lokalizacji, a stymulator nie blokuje bólu tak skutecznie). Często wymaga to kolejnego zabiegu chirurgicznego w celu ponownego umieszczenia elektrod we właściwym miejscu.
- uszkodzenia urządzenia (np. w wyniku upadku lub intensywnej aktywności fizycznej)
- przebicia opony twardej. Jeśli igła lub elektroda wbije się zbyt głęboko i przebije oponę twardą, może dojść do wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego. Takie nakłucia mogą powodować silne bóle głowy.
- urazu rdzenia kręgowego. Choć zdarza się to niezwykle rzadko, wszczepienie stymulatora rdzenia kręgowego może spowodować uszkodzenie nerwów i paraliż.
