Uretrotomia (operacja zwężenia cewki moczowej)

Operacja zwężenia cewki moczowej (uretrotomia) to zabieg endoskopowy (przezcewkowy) polegający na rozcięciu zwężonego odcinka cewki moczowej do głębokości zdrowych tkanek w celu usunięcia zwężenia. W wyniku nacięcia dochodzi do poszerzenia światła cewki moczowej, co umożliwia odpływ moczu z pęcherza moczowego. Nacięcie wykonuje się endoskopową uretrotomem, pod kontrolą wzroku, poprzez wprowadzenie do cewki moczowej sprzętu zakończonego kamerą endoskopową. Zabieg przeprowadzany jest w krótkim znieczuleniu dożylnym lub podpajęczynówkowym.

Czym jest choroba zwężenia cewki moczowej?

Zwężenie cewki moczowej to choroba dotycząca dolnego odcinka układu moczowego, głównie u mężczyzn. Powstaje w wyniku uszkodzenia bądź zniszczenia tkanek ściany cewki moczowej. W wyniku procesu gojenia dochodzi do zastępowania struktury cewki tkanką włóknistą, co skutkuje zmniejszeniem obwodu cewki moczowej i zwężeniem jej światła przekroju. Dodatkowym czynnikiem nasilającym proces włóknienia jest drażniące działanie moczu lub/i infekcji na uszkodzony nabłonek cewki moczowej, niekiedy skutkujące całkowitym zamknięciem światła cewki.

Objawy zwężenia cewki moczowej

Obraz kliniczny pacjentów ze zwężeniem cewki moczowej nie jest charakterystyczny. Objawy często są zbliżone do tych, który towarzyszą powiększonemu gruczołowi krokowemu lub przerośniętej szyi pęcherza moczowego. Wśród najczęściej obserwowanych objawów zwężenia cewki moczowej wyróżniamy:

• przerywany lub wąski strumień moczu;
• osłabienie strumienia moczu;
• trudności z rozpoczęciem mikcji;
• zatrzymanie moczu;
• częste oddawanie moczu;
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza po oddaniu moczu;
• konieczność oddawania moczu w nocy;
• naglące parcie na mocz;
• bolesne oddawanie moczu.

Diagnozowanie zwężenia cewki moczowej

Istnieje kilka metod diagnostyki zwężenia cewki moczowej.

• Wywiad i badanie fizykalne wykonane przez urologa

Podstawą diagnostyki jest konsultacja urologiczna z badaniem fizykalnym. Podczas wizyty lekarz przeprowadza dokładny wywiad z pacjentem. Zwraca uwagę na dolegliwości, przebyte urazy i operacje oraz dodatkowe schorzenia. Podczas badania palpacyjnego sprawdza cały przebieg cewki moczowej w celu umiejscowienia ewentualnych zwłóknień.

• Uretroskopia

Badanie wykonywane w celu wizualnego rozpoznania i zlokalizowania zwężenia cewki moczowej. Za pomocą specjalnego narzędzia optycznego, wprowadzonego do cewki moczowej lekarz na ekranie monitora może obejrzeć kanał i światło przebiegu cewki moczowej.

• Uretrografia

Polega na podaniu środka kontrastowego do cewki moczowej w kierunku pęcherza moczowego, a następnie  wykonuje się zdjęcie rentgenowskie.

• Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny

Leczenie zwężenia cewki moczowej

Na wybór sposobu leczenia wpływa wiele czynników m. in. umiejscowienie, długość i charakter zwężenia cewki moczowej.

U niektórych pacjentów w pierwszej kolejności można zastosować procedury mniej inwazyjne, takie jak uretrotomia optyczna wewnętrzna, czy kalibracja.

Uretrotomia optyczna wewnętrzna

Jest to metoda najczęściej stosowana. Polega na wprowadzeniu do cewki moczowej narzędzia endoskopowego zwanego uretrotomem. Jest ono wyposażone w ruchome ostrze, za pomocą którego urolog dokonuje nacięcia w miejscu zwężenia, przez co dochodzi do poszerzenia światła cewki moczowej i ułatwienia odpływu moczu z pęcherza moczowego. Opcjonalnie do rozcięcia można użyć energii lasera. Po zabiegu czasami umieszcza się na kilka dni cewnik Foley’a. Jest to zabieg krótki wykonywany w znieczuleniu krótkim dożylnym, bądź podpajęczynówkowym.

Kalibracja

Jest to najstarsza metoda leczenia zwężenia cewki moczowej. Polega na wprowadzeniu do cewki rozszerzadeł lub cewników o coraz większej średnicy, w celu rozciągnięcia ściany cewki moczowej w miejscu zwężenia. Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym bądź ogólnym. Jest to metoda, która rzadko daje trwałe efekty. Często wymaga okresowego powtarzania.

Uretroplastyka

Często wyżej opisane metody nie przynoszą zadowalających efektów. U pacjentów dochodzi do nawrotowych zwężeń cewki moczowej. Trwałym rozwiązaniem takiego schorzenia jest uretroplastyka, czyli rekonstrukcja cewki moczowej – zwana też plastyką cewki moczowej.

Uretrotomia z wykorzystaniem balona Optilume

Przeciwwskazania do zabiegu z wykorzystaniem balonu Optilume

Wśród przeciwwskazań do wykonania zabiegu możemy wymienić:

• aktywne zakażenie układu moczowego;
• ciężkie i nieuregulowane zaburzenia krzepnięcia krwi;
• przeciwwskazania związane z zastosowaniem paklitakselu tj. nadwrażliwość na paklitaksel, ciężkie zaburzenia czynności wątroby, liczba granulocytów obojętnochłonnych jest mniejsza niż 1500/mm3.

Jak wygląda uretrotomia z wykorzystaniem balona Optilume?

Jest to zabieg podobny do tradycyjnych metod mechanicznego rozszerzania zwężeń cewki moczowej. Półelastyczny balonik (wprowadzony pod kontrolą endoskopową) jest nadmuchiwany w miejscu zwężenia przez co rozszerza światło cewki, jednocześnie tworząc mikropęknięcia w nabłonku dróg moczowych. Umożliwia to bezpośrednie, obwodowe dostarczenie leku (który jest pokryty balon) do odsłoniętej błony podśluzowej poprzez mikropęknięcia na całej długości zwężenia. Paklitaksel jako lek wysoce lipofilny jest szybko wchłaniany, a przez swoje działanie antyproliferacyjne ogranicza nadmierną proliferację komórek i powstawanie włóknistej tkanki bliznowatej, a co za tym idzie zapobiega nawrotom zwężenia cewki moczowej. Po wykonaniu swojego zadania balonik jest opróżniany i usuwany z ciała, nie pozostawiając żadnego trwałego materiału.

Zalety implantacji balonu Optilume

Technologia Optilume poprzez mechaniczne rozszerzenie cewki moczowej zapewnia natychmiastową ulgę objawową, ale jej kluczową zaletą jest zapobieganie nawrotom zwężenia cewki moczowej poprzez działanie paklitakselu.

Rekonwalescencja po zabiegu

W trakcie rekonwalescencji należy:

• unikać nadmiernego wysiłku fizycznego;
• może być konieczna abstynencja seksualna;
• dokonać modyfikacji w przyjmowaniu niektórych leków stosowanych wcześniej przez pacjenta.

Akceptacja merytoryczna tekstu