Usunięcie wodniaka jądra (hydrocelektomia) to zabieg chirurgiczny polegający na wypreparowaniu wodniaka z dostępu mosznowego a następnie opróżnieniu go z płynu i wycięciu nadmiaru osłonek. Pozostałe osłonki są zszywane w sposób zapobiegający nawrotom choroby.
Czym jest wodniak jądra? Przyczyny schorzenia
Wodniak jądra to rodzaj torbieli w mosznie, tworzącej się wokół jądra. Wynika z nieprawidłowego nagromadzenia się płynu surowiczego pomiędzy dwiema warstwami osłonki pochwowej jądra. Schorzenie to może być wrodzone lub nabyte i może występować u mężczyzn w każdym wieku.
- Wodniaki wrodzone wynikają z nieprawidłowego zamknięcia połączeń między osłonkami, co skutkuje nagromadzeniem się płynu w mosznie. Są one rozpoznawane po narodzeniu u 6% noworodków. Zazwyczaj ustępują samoistnie.
- Wodniaki nabyte są wynikiem zachodzących stanów zapalnych w obrębie moszny (zapalenie jądra bądź najądrza). Przyczyną powstania może być również przebyty uraz moszny lub niektóre zabiegi chirurgiczne, np. operacja przepukliny pachwinowej, zamknięcie żylaków powrózka nasiennego.
Jakie są objawy wodniaka jądra?
Głównym objawem wodniaka jądra jest powiększenie obwodu moszny (częściej jednostronne, lecz może również występować obustronne). Jeśli nie jest zbyt duży, zazwyczaj nie powoduje dolegliwości bólowych. Pojawiają się one, gdy wodniak powstaje wskutek ostrego stanu zapalnego.
Gdy wodniak osiąga znaczne rozmiary może powodować uczucie ciężkości i trudności w poruszaniu się.
Rodzaje wodniaków jądra
Wyróżniamy dwa główne rodzaje włókniaków:
- wodniak wrodzony – dotyczy najmłodszych pacjentów (ok 6% noworodków); jądra zstępują z jamy otrzewnej do worka mosznowego przez wyrostek pochwowy, który następnie zarasta się; gdy jednak wyrostek nie ulegnie zrośnięciu, płyn może gromadzić się w mosznie i sprzyjać powstaniu wodniaka jądra;
- wodniak nabyty – powstaje na skutek zmian zapalnych w mosznie, urazu moszny lub niektórych zabiegów chirurgicznych.
Leczenie wodniaka jądra
W większości przypadków wodniak jądra nie wymaga leczenia, zwłaszcza u niemowląt, u których często ustępuje samoistnie w ciągu pierwszego roku życia.
Jeśli wodniak jest małych rozmiarów, nie powoduje dyskomfortu, dolegliwości bólowych można zastosować leczenie zachowawcze polegające na okresowej kontroli i obserwacji.
Jeśli obrzęk jest znaczny, utrudnia codzienne funkcjonowanie, obecne są dolegliwości bólowe, lekarz może zalecić leczenie operacyjne, czyli hydrocelektomię, która polega na usunięciu nagromadzonego płynu i części osłonek jądra.
Na czym polega operacja wodniaka jądra?
Operacja wodniaka jądra, zwana hydrocelektomią jest zabiegiem urologicznym wykonywanym w znieczuleniu podpajęczynówkowym. Rozpoczyna się od poprzecznego nacięcia skóry moszny, po czym wypreparowuje się i uwalnia wodniaka, który zostaje wyłoniony na zewnątrz moszny. Następnie nacina się osłonki i wypuszcza nagromadzony płyn. Jądro zostaje wyprowadzone na zewnątrz osłonek, których nadmiar zostaje wycięty i zszyty na zewnątrz jądra. Pod koniec operacji, w niektórych przypadkach lekarz może pozostawić w ranie dren, po czym zszywa mosznę.
Zabieg trwa zwykle 30 – 60 minut w zależności od rozmiarów wodniaka. Po zabiegu może zostać założony cewnik dopęcherzowy, który jest przeważnie usuwany tego samego dnia. Po zakończeniu operacji pacjent ma zakładany specjalny opatrunek unoszący i uciskający mosznę, tzw. suspensorium.
Wskazania do usunięcia wodniaka jądra
Hydrocelektomia wskazana jest dla pacjentów, którzy odczuwają ból spowodowany obecnością wodniaka. Zabieg ten można również wykonać u mężczyzn, którym zmiana w mosznie sprawia dyskomfort oraz utrudnia codzienne funkcjonowanie.
Przeciwwskazania do usunięcia wodniaka jądra
Przeciwwskazaniami do usunięcia wodniaka jądra są:
- aktywna infekcja w obrębie narządów płciowych lub moszny;
- niekontrolowane zaburzenia krzepnięcia krwi;
- zły stan ogólny pacjenta.
Co należy wiedzieć o zabiegu hydrocelektomii?
- Hydrocelektomia jest stosunkowo prostym i bezpiecznym zabiegiem chirurgicznym.
- Przeprowadzana jest w znieczuleniu, standardowo podpajęczynówkowym.
- Czas trwania zależy od rozmiaru wodniaka, ale zazwyczaj wynosi 30 – 60 min.
- Po zabiegu czasami umieszcza się cewnik Foley’a w pęcherzu, który jest zazwyczaj usuwany tego samego dnia.
- Po zabiegu pacjent ma założone suspensorium (opatrunek uciskający i unoszący mosznę).
- Po zabiegu pacjent może odczuwać niewielki ból i obrzęk moszny, które ustępują w ciągu kilku dni.
- Jeśli zabieg jest niepowikłany, pacjent jest wypisywany do domu następnego dnia.
Hydrocelektomia – zalety
- jest najskuteczniejszą metodą leczenia wodniaka jądra;
- zmniejsza ryzyko nawrotu schorzenia;
- niski odsetek powikłań;
- krótki czas trwania zabiegu;
- bezbolesny przebieg zabiegu.
Rekonwalescencja po operacji wodniaka jądra
Po operacji zaleca się:
- spokojny tryb życia i unikanie aktywności fizycznej przez kilka tygodni;
- powstrzymanie się od aktywności seksualnej przez 3 – 4 tygodnie po zabiegu;
- noszenie suspensorium przez pierwsze dni po operacji;
- stosowanie diety lekkostrawnej i bogatej w błonnik w celu uniknięcia zaparć;
- nie doprowadzenie do zabrudzenia rany;
- stosowanie się do zaleceń lekarza prowadzącego;
- w przypadku silnych dolegliwości lub dyskomfortu należy zgłosić się do lekarza.