Diagnostyka obrazowa - dlaczego jest tak ważna?

Ortopeda to lekarz zajmujący się diagnozowaniem i leczeniem urazów oraz schorzeń narządu ruchu. Jednak nie zawsze jest w stanie stwierdzić od razu, co jest przyczyną dolegliwości bólowych pacjenta. I tu z pomocą przychodzą lekarze radiolodzy, czyli „oczy” ortopedów.

Dotarcie do źródła problemu i właściwie postawiona diagnoza pozwalają skutecznie opracować plan leczenia. Diagnostyka obrazowa wykorzystywana jest
praktycznie w każdej dziedzinie współczesnej medycyny – można pokusić się o stwierdzenie, że bez niej leczenie pacjentów z problemami ortopedycznymi nie byłoby możliwe, tak samo jak bez lekarzy radiologów. Ich umiejętności w interpretacji badań są kluczowe, aby ortopeda mógł zaproponować odpowiedni tryb leczenia.

Badania diagnostyczne pomagają w wyborze metody leczenia – bez precyzyjnego określenia np. miejsca urazu nie jesteśmy w stanie dobrać odpowiedniej terapii, dzięki której pacjent wróci do zdrowia. To lekarze radiolodzy, dzięki umiejętności interpretacji mało czytelnych obrazów, mogą przedstawić i opisać potencjalną przyczynę dolegliwości, a ich doświadczenie pozwala dobrać odpowiednią metodę dla danego problemu medycznego. Czasem jest tak, że tylko w konkretnym badaniu możemy wykryć i potwierdzić daną patologię. Dodatkowo badania obrazowe pacjentów ze schorzeniami ortopedycznymi są wręcz niezbędne przy planowaniu i przeprowadzaniu zabiegów, a pod kontrolą sprzętów diagnostycznych (np. USG) chirurdzy mogą wykonywać małoinwazyjne zabiegi czy bardzo precyzyjnie podawać leki – podkreśla dr n. med. Marcin Paśnik.

Diagnostyka obrazowa odgrywa ważną rolę nie tylko w procesie diagnostycznym. Dzięki niej możemy kontrolować wyniki leczenia oraz podejmować działania profilaktyczne.

Rola diagnostyki w ortopedii

Badania obrazowe wykonywane są pacjentom, u których występują różnego rodzaju dolegliwości mięśniowo-stawowe. Mogą one wynikać z przebytego urazu, przeciążeń wynikających z aktywności sportowej czy na skutek postępującej choroby zwyrodnieniowej stawów. Najczęściej wykonywanym badaniem we wszystkich tych sytuacjach jest badanie RTG, które ma za zadanie wykluczyć patologię kości, czyli np. złamanie, natomiast USG i rezonans magnetyczny wykorzystywane są przede wszystkim w przypadku diagnostyki tzw. tkanek miękkich, czyli mięśni, ścięgien i więzadeł. Rezonans magnetyczny jest też jedyną metodą obrazową, która może kompleksowo pokazać, jaki jest stan chrząstki stawowej.

Do każdego pacjenta zgłaszającego się z problemem należy podejść indywidualnie i zastosować odpowiednie metody diagnostyki. Bardzo ważne są urządzenia, którymi wykonuje się badania. Przykładem jest nowoczesny aparat TELOS, umożliwiający ocenę funkcji więzadeł po urazie bądź operacji. Wysokospecjalistyczne pracownie rentgenowskie mogą wykonać również badania całych kończyn i kręgosłupa, konieczne w pełnej diagnostyce ortopedycznej. Trzeba jednak pamiętać, że wszelkie te urządzania wymagają wykwalifikowanego personelu – techników elektroradiologii i lekarzy radiologów. Bez ich umiejętności nawet najbardziej nowoczesne sprzęty są bezwartościowe – wyjaśnia doktor Paśnik.

Diagnostyka ortopedyczna XXI wieku

Od czasu wynalezienia promieniowania X w 1895 r. i wykonania pierwszego zdjęcia rentgenowskiego w Polsce diagnostyka obrazowa przeszła rewolucję. Patrząc na rozwój metod diagnostycznych, możemy pokusić się o stwierdzenie, że otworzyła ona spektrum nowych możliwości leczenia.

Kamieniem milowym jest połączenie badań diagnostyki obrazowej i nowoczesnych technologii. Ortopedzi, wykonując operację endoprotezoplastyki stawów, coraz częściej wykorzystują implanty „szyte na miarę”, czyli przygotowane indywidualnie dla pacjenta. Personalizacja jednak nie byłaby możliwa bez tomografii komputerowej, która pozwala uzyskać szczegółowy obraz anatomii pacjenta w trójwymiarze z wizualizacjami 3D. Dzięki nim inżynierowie są w stanie przygotować odpowiedni rozmiar elementów endoprotezy, tj. panewki i trzpienia, a także podać wszelkie kąty, pod jakimi proteza powinna być osadzona, aby zmniejszyć ryzyko obluzowania i powikłań.

Sztuczna inteligencja

Specjalistyczne aparaty wykorzystują nowoczesną technologię, tak aby zwiększyć precyzję badań oraz bezpieczeństwo pacjenta. Przykładem może być wykorzystanie algorytmów sztucznej inteligencji w rezonansie magnetycznym, dzięki której uzyskiwane obrazy są bardziej czytelne, pozbawione szumu, co do tej pory było możliwe jedynie przez wydłużenie czasu badania.

Nowa jakość obrazu minimalizuje ryzyko błędu interpretacji wykonanego badania. To daje gwarancję, że wszelkie zmiany chorobowe, nawet te niewielkie i trudne do zauważenia, zostaną wychwycone i poddane ocenie lekarskiej. Dodatkowo najnowsza technologia umożliwia również redukcję hałasu, który powstaje w trakcie badania rezonansem magnetycznym, co może powodować dodatkowy stres u pacjentów – przekonuje ekspert.

Cyfryzacja obrazów medycznych

Osiągnięciem XXI wieku jest także teleradiologia, która podnosi jakość obsługi pacjenta. Srebrna klisza oraz drukowany na kartce papieru opis radiologiczny odeszły w zapomnienie. Obecnie do zapisu zdjęć wykorzystuje się płyty CD, a wyniki są opisywane i przesyłane w formie cyfrowej. Dzięki temu lekarze mają dostęp do wszystkich badań na każdym etapie leczenia, a pacjenci mogą łatwo je przechowywać i nie muszą martwić się, jeśli zapomną ich wziąć na konsultację lekarską.

Akceptacja merytoryczna