Kostniak kostnawy jest łagodnym nowotworem tkanki kostnej. Typową lokalizacją występowania są trzony kości długich, w tym paliczki. Może rozwinąć się także w miednicy, łopatkach oraz w kręgach.
Kostniak kostnawy, a kostniak zarodkowy?
Różnica między kostniakiem kostnawym (osteoid osteoma) a kostniakiem zarodkowym (osteoblastoma) polega na wielkości guza oraz innym podłożu komórkowym. Kostniak kostnawy rozwija się w dojrzałych osteocytach i jego nidus nigdy nie przekracza jednego centymetra średnicy. Kostniak zarodkowy rozwija się w osteoblastach i może być dużo większy od kostniaka kostnawego. Warto podkreślić, że nie są to odmiany dotyczące tego samego guza tylko dwa różne, choć ich przebieg i obraz jest bardzo podobny. Osteoblastoma jest guzem bardzo rzadko występującym.
Objawy kostniaka kostnawego
Typowym objawem kostniaka jest ból, który nasila się zwykle po wysiłku fizycznym. Charakterystyczne jest również występowanie nocnych dolegliwości bólowych. Początkowo ból występuje nieregularnie w różnych odstępach czasu i zaostrza się w nocy lub podczas obciążenia kończyny. Zwykle dobrze reaguje na podanie niesteroidowego leku przeciwzapalnego.
Diagnostyka kostniaka kostnawego
Diagnostyka polega na wykonaniu badań RTG. Na zdjęciu rentgenowskim, widoczne są zgrubienia warstwy korowej z osteolizą w środku, którą nazywamy nidusem i ta właśnie część stanowi właściwy guz. Lekarz, by potwierdzić swoją diagnozę, może również zlecić badania dodatkowe. Ułatwiają one lokalizację guza i planowanie operacyjne. Należą do nich m.in. tomografia komputerowa. W przypadkach wątpliwych lekarz może zlecić także rezonans magnetyczny z kontrastem.
Leczenie kostniaka kostnawego
Leczenie polega głównie na wykonaniu zabiegu chirurgicznego, czyli tzw. resekcji guza. Pobrany materiał wysyłany jest do badania histopatologicznego. W części przypadków obserwuje się miejscowe wznowy, które objawiają się nawrotem dolegliwości bólowych. W takiej sytuacji wykonuje się ponowną resekcję, ale z większym marginesem zdrowej tkanki – w tych przypadkach może być konieczna profilaktyczna stabilizacja kości, która chroni przed złamaniem w tym miejscu.