Rehabilitacja: słowo klucz w powrocie do zdrowia

Lekarze są zgodni, że rehabilitacja to integralna część procesu leczenia. Powrót do sprawności jest czasochłonny, a efekty widać dopiero po kilku, a nawet kilkunastu tygodniach, dlatego nie warto rezygnować z rehabilitacji w połowie leczenia.

Ortopedzi i neurochirurdzy codziennie pomagają pacjentom odzyskać sprawność ruchową i poprawić jakość życia. Jednak nie byłoby to możliwe bez rehabilitacji. Jest to kluczowy element leczenia, niezależnie od tego, jaki zabieg był przeprowadzany – czy była to małoinwazyjna endoskopia kręgosłupa, artroskopia stawu kolanowego czy endoprotezoplastyka stawu biodrowego.

Celem rehabilitacji jest umożliwienie jak najszybszego powrotu do zdrowia. Nie ma jednego ustalanego planu terapii, który byłby identyczny dla każdego pacjenta. Tworząc program rehabilitacji, fizjoterapeuta bierze pod uwagę operowaną część ciała, schorzenie lub uraz, rodzaj zabiegu oraz zalecenia lekarza.

„W Szpitalu Carolina fizjoterapeuci często rozmawiają z operatorem o tym, jak prowadzić pacjenta i po jakim czasie zwiększać obciążenia. Rehabilitacja rozpoczyna się już przed wykonaniem zabiegu i jest kontynuowana po operacji na oddziale szpitalnym, a następnie, gdy pacjent wróci do domu” – wyjaśnia mgr Mateusz Marcinkowski.

Rehabilitacja przedoperacyjna

Jest to etap, w którym fizjoterapeuta przygotowuje pacjenta do operacji oraz opowiada o dalszych krokach leczenia.

Rehabilitacja przedoperacyjna pełni funkcję profilaktyczną i ma przygotować organizm pacjenta do nowej sytuacji, w jakiej znajdzie się po operacji. Można to porównać do rehabilitacji sportowej, z której korzystają zawodnicy, by wzmocnić mięśnie i zredukować ryzyko kontuzji w trakcie najbliższej rywalizacji. Tak samo jest z zabiegiem operacyjnym. W trakcie fizjoterapii jednym z elementów pracy jest poprawa ruchomości chorego stawu oraz niwelowanie napięcia tkanek otaczających dany staw. To w konsekwencji zmniejsza ryzyko powikłań pooperacyjnych i toruje drogę do szybszego powrotu do sprawności – podkreśla mgr Mateusz Marcinkowski, fizjoterapeuta w Szpitalu Carolina w Gdańsku.

Fizjoterapeuta jest także wsparciem emocjonalnym. Aktywność fizyczna, zapoznanie się z ćwiczeniami, a nawet zwykła rozmowa poprawiają nam samopoczucie i zmniejszają stres.

Rehabilitacja w Szpitalu Carolina

Rehabilitacja pozabiegowa

Fizjoterapia to istotna część opie­ki pooperacyjnej i rozpoczyna się na oddziale szpitalnym. Zmniej­sza ona dolegliwości bólowe oraz obrzęk, a także poprawia krążenie, co przyczynia się do szybszego go­jenia tkanek.  Jeśli jest to konieczne, fizjotera­peuta uczy pacjenta chodu o ku­lach lub pokazuje, jak zakładać stabilizator czy ortezę. Radzi, jak bezpiecznie poruszać się, kąpać lub ubierać.

Pomagamy pacjentom zmniej­szyć dyskomfort. Po zabiegu or­ganizm wytwarza tzw. tkankę bli­znowatą, która jest naturalnym etapem gojenia. Może jednak ona ograniczać ruch, powodować uczu­cie ciągnięcia skóry. Fizjoterapia ma za zadanie poprawić krążenie w miejscu zabiegu, dostarczając uszkodzonym tkankom składni­ki odżywcze, oraz zmniejszyć stan zapalany, który może powodować dodatkowe dolegliwości bólowe – wyjaśnia fizjoterapeuta.

Gdy pacjent zostaje wypisany do domu, rehabilitacja powinna być kontynuowana. Jej długość uzależniona jest od rodzaju zabie­gu i może trwać od kilku tygodni do nawet kilkunastu miesięcy. Zazwy­czaj odbywa się w trybie ambula­toryjnym, co oznacza, że pacjent dojeżdża na zajęcia z domu.

Ważne jest, aby pacjenci nie przerywali zaleconej przez le­karza fizjoterapii. Proces lecze­nia nie kończy się w dniu wypisu, zwłaszcza jeśli chodzi o pacjen­tów z problemami ortopedyczny­mi. Często jest tak, że po zabiegu wytwarzamy złe wzorce ruchowe, czujemy się niepewni, a to ograni­cza naszą aktywność i powoduje sztywność mięśni i ból. Dodatkowo następuje spadek masy mięśnio­wej, przez co proces leczenia może nie być już tak skuteczny. Możemy być nawet narażeni na kolejne ura­zy – podkreśla mgr Marcinkowski.

Metody rehabilitacji w pigułce

Rodzaje fizjoterapiiNa czym polega?
Terapia manualnaJest to obszar fizjoterapii, którego celem jest leczenie dysfunkcji układu nerwowo-mięśniowo-szkieletowego. Polega na stosowaniu przez fizjoterapeutę w trakcie terapii zróżnicowanych technik i metod zabiegowych, np. pchnięć, mobilizacji, manipulacji, które oddziałują na ciało pacjenta.
KinezyterapiaJest to leczenie za pomocą różnych form ruchu. Ćwiczenia powinny być wykonywane na każdym spotkaniu z fizjoterapeutą, tak aby je dobrze opanować i móc je powtarzać również w domu. Mają one za zadanie odzyskać utraconą siłę mięśniową oraz pozwalają poprawić koordynację ruchową. Pamiętaj: ćwiczenia domowe to tylko część tego długiego i złożonego procesu.
FizykoterapiaSą to zabiegi wykorzystujące zjawiska fizyczne w celu regeneracji chorych tkanek, łagodzenia obrzęków oraz przyspieszania gojenia się ran.