Są to zmiany niszczące kość, zastępujące prawidłową tkankę kostną zbiornikiem płynowym, w efekcie czego dochodzi do osłabienia kości i podatności na złamanie patologiczne w miejscu torbieli. To właśnie złamanie jest często pierwszym objawem dziejącego się w kości procesu patologicznego. Wyróżnia się dwa rodzaje torbieli – prostą, zwaną także samotną oraz tętniakowatą.
Samotna torbiel kostna
Solitatry Bone Cyst, Unicompartmental Bone Cyst
Rozwija się w przynasadach kości długich (np. kość udowa). Najczęstszą lokalizacją jest przynasada bliższa kości ramiennej, choć dosyć często występuje również w kości piętowej. Przebieg schorzenia jest bezobjawowy – nie pojawiają się żadne dolegliwości bólowe ani nie występują objawy ogólne.
W przypadku, w którym torbiel wykryta jest przez przypadek podczas badania rentgenowskiego, należy rozpocząć diagnostykę. Ma ona na celu zróżnicowanie torbieli prostej z tętniakowatą oraz z chrzęstniakiem śródkostnym, które mogą mieć podobny wygląd w obrazie RTG. Badaniem, które się w tym celu wykonuje, jest badanie rezonansu magnetycznego, które ujawnia obecność przestrzeni płynowej. Po potwierdzeniu rozpoznania torbieli wskazane jest jej leczenie. W leczeniu dotychczas stosowano nakłucia z punkcją i podaniem steroidu, oraz łyżeczkowanie i wypełnienie przeszczepami. Obecnie wykonuje się ossoskopię, czyli oczyszczenie torbieli pod kontrolą wprowadzonego do jej wnętrza artroskopu. Leczenie przynosi zwykle dobre wyniki, ale niestety obserwowane są wznowy, nawet po wielu latach.
Jeżeli doszło do złamania patologicznego w obrębie torbieli, to w znacznej części przypadków obserwuje się samoistne zarastanie torbieli wraz z postępem gojenia złamania. Jeśli nie doszło do zrośnięcia samoistnego, pacjentów kieruje się na zabieg operacyjny.
Torbiel tętniakowa
Aneurysmal Bone Cyst – ABC
Jest również zmianą niszczącą tkankę kostną, ale z tą różnicą, że w jej przebiegu obserwuje się rozdęcie kości i mogą pojawić się dolegliwości bólowe. Obraz radiologiczny, zwłaszcza zaawansowanej torbieli, jest charakterystyczny – torbiel rozdyma kość, a w jej wnętrzu widoczne są przegrody. Torbiel tętniakowata może pojawiać się w wielu miejscach, nawet w żebrach lub w kręgach. Leczenie polega na bardzo dokładnym wyłyżeczkowaniu, najlepiej pod kontrolą artroskopu (ossoskopia) i wypełnieniu zmiany. Cechą charakterystyczną torbieli tętniakowatej jest dosyć wysoki odsetek wznów miejscowych, wymagających reoperacji.