kifoza młodzieńcza, powstająca na skutek klinowacenia trzonów kręgowych na podłożu uszkodzenia płytek granicznych. Dotyczy 0.4 – 8.3 proc. populacji nastolatków i występuje częściej u chłopców.
Przyczyny choroby Scheuermanna
Istnieje szereg teorii dotyczących etiologii Choroby Scheuermanna, ale żadna nie znalazła potwierdzenia i uznaje się że etiologia jest nieznana. Najpopularniejsza z teorii opierała się na przesłance, że pierwotną przyczyną jest martwica jałowa.
Objawy choroby Scheuermanna
Charakteryzuje się obecnością sztywnej, niekiedy bolesnej nadmiernej kifozy. Do charakterystycznych objawów zaliczyć można ból kręgosłupa, który nasila się po długotrwałym siedzeniu, wysiłku fizycznym czy po długich spacerach. Pacjenci opisują często ból jako tępy i rozlany. Występują także problemy z prostowaniem i zgięciem kręgosłupa – zmniejsza się jego ruchomość, co wynika bezpośrednio ze sztywności. Nastolatki cierpiące na chorobę Scheuermanna, mogą mieć przykurcze mięśni kulszowo-goleniowych i biodrowo-lędźwiowych. Dzieci cierpiące na to schorzenie mogą odczuwać większe zmęczenie. Dodatkowo u dziewczynek w okresie dojrzewania bóle mogą znacznie się nasilać podczas menstruacji.
Diagnostyka choroby Scheuermanna
Diagnostyka opiera się na badaniu rentgenowskim, które powinno objąć cały kręgosłup piersiowy i lędźwiowy. Do rozpoznania choroby Scheuermanna należy stwierdzić nadmierną kifozę powyżej 40 stopni według Cobba, sklinowacenie powyżej 5 stopni przynajmniej trzech sąsiednich kręgów. Charakterystyczne dla obrazu RTG w chorobie Scheuermanna jest także występowanie guzków Schmorla – są to przepukliny jąder miażdżystych krążków do istoty gąbczastej kręgów. Guzki są widoczne zarówno na rentgenogramach, jak i w obrazach rezonansu magnetycznego. Są też zmianą, która widoczna jest w rentgenogramie przez całe życie i na jej podstawie można podejrzewać, że dorosły lub starszy pacjent w młodości przechodził chorobę Scheuermanna.
Leczenie choroby Scheuermanna
Aktualnie leczenie choroby Scheuermanna jest podobne, jak w przypadku pacjentów z plecami okrągłymi. Zaleca się intensywne ćwiczenia korekcyjne, które mają na celu wzmacnianie mięśni oraz skorygowanie postawy i zwiększenie ogólnej sprawności. Ćwiczenia także zwiększają ruchomość kręgosłupa i wpływają na jego elastyczność. Rehabilitacja może być także wzbogacona o masaże czy zabiegi cieplne, oraz o zajęcia na basenie. Pływanie, w szczególności na plecach, wzmacnia mięśnie i jest rekomendowane jako pozycja sprzyjająca odciążeniu kręgosłupa. Wskazana jest również częsta zmiana pozycji i leżenie na twardym podłożu. Należy wykształtować u dziecka nawyk przyjmowania odpowiedniej postawy. Zalecane jest także stosowanie diety bogatej w nabiał (w szczególności mleko), warzywa oraz owoce.
Stosowanie gorsetu ortopedycznego w chorobie Scheuermanna jest wskazane w przypadkach, w których nie ma poprawy po rehabilitacji, a powiększa się kifoza. Leczenie operacyjne jest obligatoryjne w przypadku znacznej deformacji kifotycznej przekraczającej 70 stopni według Cobba i nadal postępującej, zwiększonych dolegliwości bólowych niereagujących na leki, ograniczeń ruchomości oddechowej klatki piersiowej oraz w przypadku dynamicznie rozwijającej się kifozy.