RTG, badanie rentgenowskie, zwane także potocznie prześwietleniem lub rentgenem, to technika obrazowania wykorzystująca promieniowanie rentgenowskie (promieniowanie X). Badanie rentgenowskie jest podstawową metodą obrazowania układu kostnego ze względu na szeroką dostępność, stosunkowo niskie koszty i krótki czas badania. RTG stosowane jest w medycynie już od ponad 100 lat, dzięki czemu jest to technika bardzo dobrze poznana i bezpieczna.
W Szpitalu Carolina do badań RTG wykorzystywane są dwa nowoczesne aparaty. Oba aparaty skonfigurowane są w taki sposób by maksymalnie ułatwić pacjentom wykonanie badania, a poprzez zastosowanie nowoczesnych technik cyfrowych zmniejszyć dawkę uzyskiwanego promieniowania.
Na podstawie zdjęcia RTG ocenia się strukturę tkanki kostnej – np. ewentualne pęknięcia i złamania. U większości pacjentów z urazem kostnym dzięki badaniu rentgenowskiemu można zaplanować leczenie i kontrolować postępy gojenia. Rentgen nie nadaje się do oceny innych tkanek, czyli np. urazu więzadeł czy mięśni. Badanie RTG pokazuje jedynie zarys tkanek miękkich, a nie strukturę.
Wskazania do badania RTG
Wskazania do badania RTG za każdym razem ocenia lekarz, a wykonać je można jedynie na podstawie ważnego skierowania (elementy, które musi zawierać skierowanie, opisane są w ustawie). Spektrum możliwości wykorzystania tego badania jest bardzo szerokie. Zwykle zlecane jest w przypadku bólu kończyny czy stawu po urazie – wówczas celem tego badania jest wykrycie np. złamania kości i wdrożenie na tej podstawie odpowiedniego leczenia.
Wskazania do tego badania nie ograniczają się jednak jedynie do urazów. Na podstawie badania rentgenowskiego ocenia się też m.in. oś kończyn czy ustawienie kości (np. w stawach stóp i nadgarstków). Dzięki radiologicznej ocenie kątów i położenia kości, możemy zdiagnozować istotne uszkodzenia więzadłowe. W takich przypadkach struktura kości jest niezmieniona a jedynie specjalistyczna ocena przez doświadczonego radiologa czy ortopedę może wychwycić subtelne, ale istotne patologie.
Bardzo ważna rola badań RTG jest również w ocenie wszelkich innych patologii układu kostnego – jak np. zaawansowanie zmian zwyrodnieniowych czy stany zapalne stawów w przebiegu chorób układowych czy metabolicznych.
Zakres wykonywanych badań rentgenowskich
Aparat rentgenowski w Szpitalu Carolina wykorzystywany jest do:
- badań ogólnodiagnostycznych (np. badanie klatki piersiowej),
- badań układu kostnego w projekcjach standardowych oraz uzupełniających (np. projekcja Merchanta, mortis, West-Point czy „Y”),
- badań całego kręgosłupa oraz całych kończyn dolnych z wykorzystaniem cyfrowego łączenia obrazów,
- badań czynnościowych (np. kręgosłupa),
- badań stresowych z wykorzystaniem specjalnego aparatu,
- badania w obciążeniu – np. badanie stóp w trakcie stania na palcach.
W naszej klinice wykonujemy pełen zakres badań RTG, które wykorzystywane są w diagnostyce schorzeń układu ruchu. Wykonujemy też RTG sylwetkowe (posturalne) kończyn dolnych, obejmujące całe kończyny dolne, a w tym również stawy: biodrowy, kolanowy i skokowy. Badanie to umożliwia ocenę zaburzeń osi czy asymetrii długości kończyn.
Bardzo często wykonujemy badanie RTG porównawcze kończyn, co w znacznym stopniu zwiększa skuteczność badania i ułatwia wykrycie patologii, zwłaszcza u naszych najmłodszych Pacjentów.
Można u nas wykonać m.in.:
Przygotowanie do badania RTG
Do większości badań RTG nie trzeba się specjalnie przygotowywać – można spożywać posiłki i napoje, a także przyjmować leki czy podejmować codzienne aktywności.
- kobiety w wieku rozrodczym powinny wykonywać badania rentgenowskie w czasie pierwszych 10 dni cyklu miesięcznego z uwagi na to, że prawdopodobieństwo zajścia w ciążę w tym okresie jest mniejsze,
- kobieta w ciąży, przed wykonaniem badania rentgenowskiego musi powiadomić o tym fakcie lekarza kierującego, pracownika recepcji zapisującego na badanie oraz osobę wykonującą badanie,
- na badanie RTG prosimy o założenie białej bielizny bez nadruków, spinek i haftek ozdobnych.
Należy jednak przygotować się do badania RTG kręgosłupa lędźwiowego, stawów krzyżowo-biodrowych i jamy brzusznej.
W przeddzień badania RTG:
- stosować Espumisan 3 x 2 kapsułki (środek przeczyszczający jelita należy przyjąć w godzinach popołudniowych),
- nie należy spożywać pokarmów ciężko strawnych, wzdymających, tj. świeżych warzyw, owoców, otrębów, kasz, ciemnego pieczywa, jak również nie należy pić płynów gazowanych,
- należy przyjmować wyłącznie klarowne płyny – niegazowana woda mineralna, herbata, kawa – niesłodzone.
W dniu badania RTG, gdy wykonujemy badanie rano:
- stosować Espumisan 1 x 2 kapsułki,
- należy być na czczo (dozwolona jest tylko woda potrzebna do popicia ww. leków),
- nie powinno się palić papierosów czy żuć gumy do żucia.
W dniu badania RTG, gdy badanie wykonujemy w godzinach popołudniowych:
- stosować Espumisan 3 x 2 kapsułki,
- nie należy nic jeść na 6 godzin przed badaniem, zaś wcześniej jedynie potrawy lekkostrawne – patrz wyżej dieta w przeddzień badania,
- nie powinno się palić papierosów czy żuć gumy do żucia.
