KLINIKA ORTOPEDII I TRAUMATOLOGII
ŁOKIEĆ
Staw łokciowy jest konstrukcją złożoną i dość skomplikowaną. Tworzą go: kość ramienna, łokciowa i promieniowa, staw ramienno-łokciowy, promieniowo-łokciowy i bliższy, wiązadła ograniczające jego ruchy oraz liczne mięśnie.
Staw łokciowy, jak każdy inny staw, jest narażony na typowe urazy: zwichnięcia, złamania, zapalenia pourazowe torebki stawowej czy uszkodzenia tkanek miękkich. Wśród patologii najczęstsze są tendiopatie (łokieć tenisisty, łokieć golfisty), zapalenie kaletek, zwyrodnienia stawów, zapalenia fałdów maziowych, czy neuropatie kompresyjne.
Przykładowe procedury wykonywane w Carolina Medical Center w obrębie łokcia:
- artroskopia stawu łokciowego,
- reinsercja przyczepu dystalnego mięśnia dwugłowego ramienia,
- odbarczenie nerwu łokciowego, z transpozycją przednią,
- tenotomia proksymalna przyczepu prostowników nadgarstka („łokieć tenisisty”),
- tenotomia proksymalna przyczepu zginaczy nadgarstka („łokieć golfisty”),
- usunięcie kaletki wyrostka łokciowego (bursektomia),
- zespolenie złamania wyrostka dziobiastego,
- złuszczenie nasady dalszej kości ramiennej,
- złamanie głowy kości promieniowej,
- złamanie Monteggia,
- złamanie nasady dalszej kości ramiennej skomplikowane (przezstawowe),
- złamanie wyrostka łokciowego na popręg webera,
- złamanie wyrostka łokciowego skomplikowane,
- stabilizacja stawu łokciowego,
- złuszczenie głowy kości promieniowej.
ARTROSKOPIA STAWU ŁOKCIOWEGO
Artroskopia jest mało inwazyjnym zabiegiem operacyjnym polegającym na wprowadzeniu do stawu kamery oraz narzędzi operujących. Instrumenty operacyjne wprowadza się przez małe cięcia skórne długości około 0,5 cm (portale). Ilość portali oraz ich lokalizacja uzależniona jest od procedury jaką chcemy wykonać. Może to być artroskopia przedniej lub/i tylnej części. Staw napełniany jest solą fizjologiczna natomiast obraz z kamery przekazywany jest na monitor bardzo wysokiej rozdzielczości. Operator wykonuje zabieg, patrząc w obraz na monitorze.
Jest to bardzo nowoczesna metoda operacyjna choć pierwszy zabieg artroskopii stawu łokciowego był wykonany już w 1931 roku przez Burmana. W ciągu ostatniego dwudziestolecia bardzo rozwinięto instrumentarium operacyjne jak również technikę. Zwiększając w ten sposób zakres operacji oraz ilość wskazań do wykonania artroskopii.
Możliwości jakie daje nam ta metoda są niewyobrażalne. Wiele obciążających otwartych zabiegów operacyjnych zostało wypartych przez tę doskonałą technikę. Ogromna ilość publikacji w krajowym, międzynarodowym piśmiennictwie jak również nasze własne doświadczenia pokazują przewagę tej techniki. Drastycznie zmniejsza się liczba możliwych powikłań związanych z przeprowadzeniem zabiegu otwartego a efekt leczenia jest często znacznie lepszy od leczenia sposobem klasycznym.
Należy dodać, iż jest to zabieg operacyjny i jak każdy zabieg wiąże się z możliwością powikłań takich jak: uszkodzenie nerwów, infekcja itp. Wykonanie zabiegu przez doświadczonego chirurga z użyciem najnowocześniejszego sprzętu oraz w warunkach bloku operacyjnego znacząco zmniejsza ilość takich zdarzeń.
Opis: Przekrój poprzeczny stawu łokciowego.
WSKAZANIA
Wskazania oraz możliwości jakie daje artroskopia stawu łokciowego ograniczone są tylko przez doświadczenie oraz fantazję chirurga. Oto niektóre z nich:
- uśnięcie / replantacja „ciał wolnych” ze stawu łokciowego
Ciała wolne czyli elementy kostne lub chrzęstne, które są efektem najczęściej urazu/złamania w obrębie stawu. Ciała te mogą ograniczać zakres ruchomości, uszkadzać staw. Mogą być też bardzo ważnym elementem struktur śródstawowych np. fragmentem chrząstki z powierzchni obciążanej, który należy replantować.
Opis: Ciało wolne.
Opis: Ciało wolne.
- Usunięcie blizn i zrostów ze stawu. Najczęściej powstają w wyniku przebytego urazu oraz krwawienia do stawu np. artrofibroza pourazowa.
- Usunięcie wyrośli kostnych/osteofitów, które tworzą się w wyniku przewlekłych przeciążeń np. „ łokieć miotacza”, urazów czy też zmian zwyrodnieniowych
- Mobilizacja zakresu ruchomości stawu związana z przykurczem torebki stawowej
- Leczenie chorób i uszkodzeń chrząstki stawowej np. osteochondritis dissecans
- Leczenie niestabilności stawu łokciowego
- Leczenie tzw. ”łokcia tenisisty„ – opracowanie miejsca uszkodzenia przyczepów bliższych mięśni prostowników nadgarstka.
- Usunięcie zmienionej zapalnie błony maziowej powstającej np. w wyniku przewlekłych chorób o podłożu reumatoidalnym
- Leczenie złamań w obrębie stawu łokciowego np. złamań wyrostka dziobiastego.
- Uwolnienie uwięźniętych w bliznach nerwów
- Leczenie infekcji śródstawowych
JAK TO WYGLĄDA?
Znieczulenie: Najczęściej jest to znieczulenie splotu ramiennego czyli lokalnie znieczula się tyko operowana kończynę. Pacjent może świadomie brać udział w zabiegu.
Pozycja: Pacjent ułożony jest na brzuchu. Operowana kończyna umiejscowiona jest na specjalnym podkładzie umożliwiającym swobodne zginanie i prostowanie stawu łokciowego (Ryc. 4)
dr Daniel Kopko
Opis: Cięcia skórne wykonujemy tak, aby ominąć nerwy, których uszkodzenie ma poważne konsekwencje.
Opis: Arthroscopy of the elbow*David Miller *, Jonathan J. Gregory, Stuart M. Hay ( 2008)
Opis: Elbow Arthroscopy: Set Up, Portals, and Tools for Success Matthew D. Budge, MD, and April D. Armstrong, BSc(PT), MSc, MD, FRCSC (2009)
INSTRUMENTARIUM
Kamera
Narzędzia artroskopowe
Zastosowanie w praktyce
Sala operacyjna
