Staw łokciowy jest konstrukcją złożoną i dość skomplikowaną. Stanowi anatomiczne połączenie pomiędzy kośćmi przedramienia a kością ramienną. Odpowiada za ruchy prostowania, zginania, supinacji i pronacji.
Staw łokciowy jest konstrukcją złożoną i dość skomplikowaną. Stanowi anatomiczne połączenie pomiędzy kośćmi przedramienia a kością ramienną. Odpowiada za ruchy prostowania, zginania, supinacji i pronacji.
Staw łokciowy, jak każdy inny staw, jest narażony na typowe urazy: zwichnięcia, złamania, zapalenia pourazowe torebki stawowej czy uszkodzenia tkanek miękkich. Najbardziej powszechną przyczyną bólu stawu łokciowego jest jego przeciążenie, które zazwyczaj związane jest z nadmiernym wykonywaniem powtarzalnych ruchów lub uprawianiem sportu.
Dolegliwości bólowe łokcia występują też u osób, które nigdy nie uprawiały sportów angażujących kończynę górną i nie pracują fizycznie, lecz spędzają wiele godzin np. przy klawiaturze i myszce komputera (chodzi o niewłaściwą ergonomię miejsca pracy).
Ból stawu łokciowego może promieniować do odcinka szyjnego kręgosłupa lub na bark.
Wśród patologii łokcia najczęstsze są: tendiopatie (np. łokieć golfisty oraz tenisity), neuropatie kompresyjne (ucisku nerwów w okolicy stawu), zapalenia fałdu maziowego lub kaletki czy niestabilność stawu (niewydolność więzadeł stabilizujących u sportowców lub po urazach)
Powszechnie znanym schorzeniem stawu łokciowego jest łokieć tenisisty – dotyka on osób, które regularnie wykonują ruchy prostowania nadgarstka (praca przy klawiaturze oraz z myszką) oraz zawodników tenisa ziemnego, skąd potoczna nazwa choroby. Innym schorzeniem, które występuje głównie wśród studentów i pracowników biurowych, jest łokieć studenta, czyli zapalenie kaletki maziowej wyrostka łokciowego.
Leczenie schorzeń lub urazów stawu łokciowego rozpoczyna się od konsultacji lekarskiej. Ortopeda przeprowadza z pacjentem wywiad i badanie palpacyjne. Może też zlecić badania obrazowe – USG, RTG, TK lub rezonans magnetyczny łokcia. Jeżeli lekarz podejrzewa, że dolegliwości bólowe pacjenta spowodowane są zmianami reumatycznymi lub stanem zapalnym, może zlecić badania laboratoryjne.
Staw łokciowy można leczyć zachowawczo, stosując leczenie farmakologiczne (leki przeciwbólowe, przeciwzapalne), lub wykorzystując odpowiednie metody rehabilitacyjne. Często zaleca się również iniekcje dostawowe (np. podanie dostawowo kwasu hialuronowego). Niekiedy pomocna jest również medycyna regeneracyjna (podanie osocza bogatopłytkowego), która wspomaga gojenie uszkodzonego stawu. Jeżeli pacjent odczuwa jedynie ból łokcia, lekarz w pierwszym etapie leczenia zaleca odpoczynek i modyfikację aktywności ruchowej łokcia. W celu odciążenia stawu ortopeda może zlecić także noszenie ortezy.
W większości przypadków, w których dochodzi do poważnego oraz bardziej rozległego uszkodzenia stawu łokciowego jedynym rozwiązaniem może być operacja, przeprowadzona techniką klasyczną lub małoinwazyjną. Najmniej inwazyjną procedurą zabiegową jest artroskopia stawu łokciowego. Wykonuje się ją najczęściej w celu uwolnienia torby stawowej (artroliza), usunięcia, ciał wolnych ze stawu czy wyrośli kostnych.
Przy niestabilności stawu wykonuje się rekonstrukcje więzadeł z użyciem przeszczepów własnych lub z banku tkanek.
Jeżeli u pacjenta zdiagnozowano chorobę zwyrodnieniową stawu łokciowego chirurg wykonuje endoprotezoplastykę, czyli zabieg wstawienia sztucznego stawu.
Rehabilitacja stawu łokciowego dobierana jest dla każdego pacjenta indywidualnie w zależności od urazu lub specyfiki schorzenia. Techniki wykorzystywane przez fizjoterapeutów poprawiają ukrwienie ścięgien, co w konsekwencji przyspiesza procesy gojenia. Podstawowym elementem procesu rehabilitacji jest wzmacnianie i rozciąganie mięśni, które znajdują się w okolicy stawu łokciowego. Jest to grupa mięśni, dzięki którym kończyna górna może się zginać i prostować w łokciu. W trakcie rehabilitacji fizjoterapeuta, aby wzmocnić stabilizację stawu łokciowego zaleca ćwiczenia mięśnia dwugłowego i trójgłowego, co pozwala zmniejszyć ryzyko ponownych urazów stawu.
dr n. med. Tomasz Kowalski
Specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu
Jestem Zastępcą Ordynatora Oddziału Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu w Carolina Medical Center. Specjalizuję się w leczeniu schorzeń stawu barkowego, łokciowego oraz kolanowego. Wykonuję pełen zakres zabiegów operacyjnych włączając operacje artroskopowe, rekonstrukcje pourazowe oraz endoprotezoplastyki. Zajmuję się również leczeniem urazów narządu ruchu (złamań, zwichnięć, zerwań mięśni i ścięgien) u dzieci i dorosłych.